معاون اقتصادی و مالی شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان گفت: در حال حاضر دو چالش تامین پایدار مواد اولیه (سنگ‌آهن) و حامل‌های انرژی (برق، گاز و آب) منجر به افزایش هزینه‌های تولید در کارخانه‌های کنسانتره‌سازی و گندله‌سازی کشور شده است. در همین راستا، شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان به عنوان قطب تولید کنسانتره و گندله در شرق کشور، تمهیدات لازم جهت تامین پایدار سنگ‌آهن و حامل‌های انرژی را اندیشیده و گام‌های موثری در مسیر مدیریت و کاهش هزینه‌های تولید و رشد سودآوری برداشته است.

به گزارش اقتصاد ملت به نقل از روابط عمومی شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان؛ معاون اقتصادی و مالی شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان گفت: در حال حاضر دو چالش تامین پایدار مواد اولیه (سنگ‌آهن) و حامل‌های انرژی (برق، گاز و آب) منجر به افزایش هزینه‌های تولید در کارخانه‌های کنسانتره‌سازی و گندله‌سازی کشور شده است. در همین راستا، شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان به عنوان قطب تولید کنسانتره و گندله در شرق کشور، تمهیدات لازم جهت تامین پایدار سنگ‌آهن و حامل‌های انرژی را اندیشیده و گام‌های موثری در مسیر مدیریت و کاهش هزینه‌های تولید و رشد سودآوری برداشته است.

محمد زمانیان در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» در خصوص تاثیر افزایش قیمت حامل‌های انرژی از جمله آب، برق و گاز بر بهای تمام شده محصول و همچنین قطعی‌های بلندمدت فصلی به خصوص برق و گاز بر افزایش بهای تمام شده، اظهار داشت: اولین عامل افزایش قیمت، حامل‌های انرژی است که به صورت مستقیم باعث افزایش بهای تمام شده محصول تولیدی می‌‌شود. نکته مهم در این زمینه، افزایش‌های ناگهانی و استفاده از دستورالعمل‌ها و مصوبه‌های درون‌سازمانی وزارتخانه‌های متولی است که مبنای قانونی ندارند اما معمولا در قبض‌های صادره هر ماه اضافه شده و این مبالغ را از تولیدکنندگان اخذ می‌‌‌کنند. در چنین شرایطی، تولیدکنندگان نیز چاره‌ای جز پرداخت ندارند زیرا به محض عدم پرداخت در مهلت اعلام شده در قبوض صادره با قطعی برق، آب و گاز مواجه می‌‌‌شوند و این مسئله بی‌شک باید مورد بررسی قرار بگیرد چراکه جهش‌های ناگهانی قیمت‌ها، سبب افزایش بهای تمام شده محصول شده و اگر شرکت‌های تولیدی مشمول قیمت‌های دستوری باشند، در برخی مواقع این قیمت‌ها  آنقدر تاثیرگذار است که شرکت‌ها را وارد چالش می‌‌‌کند و سود قابل تصور را که هیچ بلکه در زیان نیز قرار می‌‌ دهد. لازم به ذکر است برخی از شرکت‌ها که شامل قیمت‌های دستوری نیستند نیز به جهت اینکه بتوانند حاشیه سود مناسب را حفظ کنند، مجبور به افزایش قیمت می‌شوند که این نیز یکی از عوامل تورم در کشور به شمار می‌آید.

وی با بیان اینکه عامل قطعی حامل‌های انرژی، متولیان تامین انرژی در کشور هستند که به دلیل ناترازی زیرساخت‌ها، توان تامین انرژی مورد نیاز شرکت‌های تولیدی را در فصول گرم سال با قطعی برق و در فصول سرد سال با قطعی گاز مواجه می‌کنند، عنوان کرد: این موضوع به دلیل طولانی بودن زمان قطعی باعث می‌‌‌شود که شرکت‌های تولیدی میزان قابل‌توجهی از تولید خود را از دست بدهند و به تبع آن، اثرات بسیار منفی برای شرکت‌های تولیدی از یک سو و همچنین اثرات تورمی‌ بر زنجیره تولید محصول از سوی دیگر می‌گذارند؛ به نحوی که این مسئله در صورت تقاضای محصول، باعث افزایش قیمت آن شده و در صورت کاهش تقاضا، باعث انباشت محصول در انبار‌ها و رکورد تورمی‌ در زنجیره تولید می‌‌‌شود. باید توجه داشت که ادامه این روند، باعث زیان قابل توجه به شرکت‌ها خواهد شد؛ تدوام فعالیت آن‌ها را با مشکلات جدی روبه‌رو خواهد کرد و آهسته آهسته این شرکت‌ها را به تعطیلی خواهد کشاند که در این صورت، شاهد بیکاری کارگران خواهیم بود.  برای شرکت‌هایی که از امکان صادرات محصولات خود برخوردارند نیز ادامه این روند، باعث از دست دادن فرصت‌های اقتصادی آن‌ها می‌‌‌شود و مشتریان خود را به تدریج از دست می‌‌دهند. بنابراین در صورتی که برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدتی برای این ناترازی‌های انرژی تدوین نشود، کشور در زمینه رونق اقتصادی با مشکلات جدی از جمله تورم، رکورد و بیکاری مواجه خواهد شد.

ضرورت سرمایه‌گذاری شرکت‌های بزرگ در حوزه تامین پایدار انرژی

معاون اقتصادی و مالی شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان راهکار مناسب در این زمینه را سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها توسط شرکت‌های بزرگ تولیدی دانست و افزود: خوشبختانه این موضوع در سالیان اخیر در دستور کار این شرکت‌ها قرار گرفته است. به عنوان مثال می‌‌‌توان به ساخت نیروگاه‌های بزرگ، مشارکت در انتقال آب خلیج فارس و مشارکت در بهینه کردن سوخت‌های خانگی اشاره کرد اما این به تنهایی کافی نیست و فقط برای حفظ وضعیت فعلی است. از سوی دیگر، دولت باید زیرساخت‌های مناسب مربوط به شبکه‌های انتقال را توسعه دهد تا این ناترازی‌ها  ابتدا کاهش و سپس به حداقل برسد. این راهکار در واقع یک برنامه کوتاه‌مدت است اما برای جهش تولید مورد نظر مقام معظم رهبری، بدون شک باید نسبت به توسعه نیروگاه‌ها، شبکه‌های انتقال، شبکه‌های انتقال آب و همچنین توسعه شبکه گازرسانی و شبکه‌های ریلی و جاده‌ای و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی‌ اقدام شود. این امر نیاز به یک سرمایه‌گذاری مناسب دارد که به نظر می‌‌‌رسد با توجه به میزان درآمد‌های کشور و منابع تخصیص داده شده در بودجه پروژهای عمرانی این امکان وجود نداشته باشد. بر این اساس ضرورت دارد که جاذبه‌های مناسبی برای سرمایه‌گذران خارجی در قالب‌ مشارکت و یا سایر روش‌های جذب سرمایه‌گذاری تهیه شود تا زمینه‌ ایجاد این توسعه‌ها در کشور را فراهم کنیم .

زمانیان در ادامه به تاثیر حمل‌ونقل مواد معدنی بر کاهش هزینه‌های تولید در کارخانه‌های کنسانتره‌سازی و گندله‌سازی اشاره کرد و گفت: در این زمینه دو عامل اساسی وجود دارد که تاثیر قابل‌توجهی بر روند تولید کارخانه‌های تولیدی می‌گذارد. نخست، افزایش چندین باره نرخ کرایه‌ها  در طی سال بوده که آن هم به عوامل متعددی مرتبط است و باعث افزایش بهای تمام شده برای خریداران محصول در زنجیره تولید و به تبع آن افزایش قیمت محصول نهایی می‌‌‌شود. این کرایه‌ها در برخی از کالا‌ها انقدر افزایش می‌‌‌یابد که به میزان ۲۰ تا ۲۵ درصد قیمت کالای تولیدی در زنجیره تولید برآورد می‌شود. عامل دوم، کمبود ناوگان حمل‌ونقل در بخش‌های جاده‌ای و ریلی است و با توجه به اینکه حمل‌ونقل ریلی در کشور مخصوصا در بخش صنعتی و همچنین ناوگان جاده‌ای توسعه متوازن نداشته و فرسوده است، نیاز به یک تحلیل جامع دارد که عوامل موثر بر آن و راهکارهای مناسب برای توسعه، به چه شیوه و مدل اقتصادی ارائه شود. به هر شکل نمی‌توان از این مسئله غافل شد که این عدم توسعه، چه تاثیری بر حمل‌ونقل مواد اولیه در زنجیره فولاد داشته و باعث شده است در برخی مواقع که تمام شرایط برای تولید فراهم است و شرکت‌ها می‌‌توانند با ظرفیت کامل تولید کنند اما به دلیل عدم تناسب تولید در ظرفیت و حمل محصول، با انباشت بیش از اندازه محصول تولیدی در انباهای خود مواجه می‌‌‌‎شوند که ادامه این روند، تولید را به دلیل انباشت بیش از اندازه محصول مختل می‌‌کند. این عامل نیز اثرات بسیاری در تداوم عملیات شرکت‌ها داشته و باعث کاهش تولید و یا در برخی مواقع توقف آن می‌‌‌شود.

وی در ارتباط با فاکتور‌ها و عوامل موثر بر کاهش هزینه‌های تولید و افرایش سود آوری در صنایع بالادستی زنجیره فولاد مطرح کرد: یکی از عوامل موثر در بهای تمام شده کنسانتره و گندله، مواد اولیه است که برای کنسانتره، سنگ‌آهن و برای گندله، کنسانتره منظور می‌شود؛ به نحوی که از کیک هزینه تولید، ۷۰ درصد آن را مواد اولیه تشکیل می‌‌دهد و سایر هزینه‌های عملیاتی تولید نیز ۳۰ درصد آن را شامل می‌‌شود. در واقع تمرکز بر کاهش هزینه مواد اولیه، امری بسیار موثر در سودآوری است و بر همین اساس عواملی که بر مواد اولیه موثر است، باید در ابتدا شناسایی شده و برای آن برنامه‌ریزی مناسبی انجام شود که بتوان سودآوری مناسبی را برای مجموعه رقم زد. عامل نخست در این راستا، قیمت فروش است که بر اساس مکانیزم عرضه در بورس کالای ایران کشف قیمت می‌‌شود و تقریبا شرکت‌ها اقدام چندان موثری نمی‌توانند در این خصوص انجام دهند مگر اینکه خود به حوزه خرید معدن ورود کنند که این مسئله نیز جای بحث فراوان و محدویت‌های سیاسی و اقتصادی خاص خود را دارد. عامل دوم که از اهمیت بالایی نیز برخوردار است، میزان بازیابی مواد اولیه بوده و در اینجاست که شرکت‌ها، بر اساس یک مدیریت توانمند و علمی‌ می‌‌توانند از یک فرایند مناسب در جهت جلوگیری از هدررفت (پرت) مواد اولیه استفاده کنند که کمترین پرتی را داشته و میزان بازیابی موثری داشته باشد. لازم به ذکر است که هرچقدر این بازیابی افزایش یابد، اثر فراوانی در کاهش هزینه مواد اولیه داشته و به تبع آن، باعث سودآوری بیشتری برای مجموعه می‌‌‌شود.

معاون اقتصادی و مالی شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان اضافه کرد: عامل سوم، تکمیل زنجیره مواد اولیه است؛ بدین معنا که شرکت‌های تولیدکننده فولاد هرچه زنجیره مواد اولیه خود را تکمیل کنند، باعث کاهش بهای تمام شده محصول تولیدی خود خواهند شد و به عبارتی، سرمایه‌گذاری در زنجیره بالادستی باعث سودآوری بیشتر آن‌ها می‌شود. عامل چهارم نیز کنترل سایر هزینه‌های عملیات تولید است که معمولا شرکت‌ها با توجه به برنامه‌ریزی‌های خود و هماهنگی بین واحدهای مختلف تولید، مالی، فروش و … می‌توانند نسبت به مدیریت آن‌ها اقدام کنند.

اقدامات موثر فولاد سنگان در راستای کاهش هزینه‌های تولید

زمانیان با اشاره به اقدامات شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان در راستای کاهش هزینه‌های تولید، تصریح کرد: همانطور که پیش‌تر اشاره شد، اولین و موثرترین اقدام در بخش بازیابی مواد اولیه انجام شد و با تغیراتی که در فرایند تهیه مواد اولیه در معدن یعنی با فراکسیون‌بندی آن‌ها بر اساس عیار سنگ و فیددهی آن به داخل کارخانه خردایش و کنسانتره‌سازی صورت پذیرفت، باعث شد که نرخ بازیابی آن بسیار موثر شود. این امر منجر به کاهش خرید مواد اولیه و به تبع آن، سودآوری قابل‌توجهی برای فولاد سنگان شده است. عامل دوم، تغیراتی در فرایند تولید است. به طور مثال، با وارد کردن فلیترپرس‌ها به مدار تولید، از مصرف بی‌رویه آب جلوگیری کردیم. این اقدام در کاهش بهای تمام شده موثر بوده و اقدامات مشابه و موثر دیگری در فرایند تولید نیز انجام شده است. از طرفی، تولید محصول با عیار مناسب نیز یکی از عوامل موثر در تولید محصول نهایی با کیفیت در زنجیره تولید به شمار می‌آید که این عامل نیز در سودآوری موثر بوده است. عامل سوم که خود از عوامل مهم و تاثیرگذار محسوب می‌شود، به ظرفیت‌ رسیدن تولید کارخانه کنسانتره‌سازی است؛ به نحوی که این امر باعث شد مواد اولیه کمتری برای تولید گندله خریداری شود و این عامل تاثیر بسزایی در سودآوری مجموعه داشته است. عامل چهارم، سرمایه‌گذاری در ناوگان حمل‌ونقل است که باعث جلوگیری از انباشت محصول شده و علاوه بر اشتغال‌زایی، عامل موثری در سودآوری شرکت تلقی می‌شود. علاوه‌براین‌ها، عوامل دیگری از جمله سرمایه‌گذاری در خرید مکانیزم‌های معدنی و سرمایه‌گذاری در تامین برق پایدار و گاز نیز انجام شده و یا در حال برنامه‌ریزی است که اثرات اجتماعی و اقتصادی بسیار مناسبی داشته و به رشد و توسعه پایدار منطقه شرق کشور کمک شایانی می‌کند.

 وی تامین مواد اولیه، انرژی و سیالات، تامین قطعات یدکی خارجی و کمبود منابع ارزی را چهار چالش اساسی در مسیر کاهش هزینه‌های تولید شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان برشمرد و گفت: با توجه به اینکه عمده ذخایر سنگ‌آهن موجود در شرق کشور در اختیار معادن دولتی قرار دارد، در حال حاضر و بر اساس شرایط موجود بهره‌برداری و تهیه سنگ‌آهن جوابگوی صنایع منطقه نیست و در اسرع وقت باید برنامه و مدل‌های جدید در بخش برداشت از معادن با همکاری صنایع منطقه صورت گیرد تا از توقف عملیات تولید این صنایع جلوگیری شود. در حوزه انرژی و سیالات نیز برنامه‌هایی تدوین شده که کافی و موثر نیست و از این رو باید برنامه‌هایی جامع و بلندمدت در راستای رفع این ناترازی‌ها تدوین شود. در حال حاضر شرایط به گونه‌ای شده است که روند تهیه برخی از قطعات یدکی خارجی، تا یک سال طول می‌‌کشد و این مسئله شرکت‌ها را مجبور به پایین آوردن نقطه شارژ انبار‌های قطعات یدکی به مدت یک سال کرده است. این امر شرکت‌ها را ناچار می‌کند تا منابع فراوانی را صرف موجودی انبار قطعات یدکی خود کنند. ضمن اینکه این مسئله، سرمایه در گردش شرکت‌ها را به خود اختصاص داده و امکان برنامه‌های توسعه‌ای آن‌ها را سلب می‌‌کند. در چنین شرایطی، کمبود منابع ارزی نیز باعث شده است تا اجرای پروژه‌های توسعه‌ای شرکت‌ها به تاخیر بیفتد و به تبع آن، هزینه‌های پروژه‌ها برای شرکت‌ها بسیار بیشتر از بودجه‌هایی که تدوین کرده‌اند، شود. در واقع این عامل باعث خواهد شد تولید محصول آ‌ن‌ها نیز که برای این کارخانه‌ها برنامه‌ریزی کرده‌اند، به تعویق بیفتد. در یک نگاه کلی، تمامی این مسائل هزینه‌های فراوانی را به شرکت‌ها متحمل می‌‌کند و اگر ما به دنبال جهش تولید و رونق اقتصادی هستیم، برای این موارد حتما باید راه‌حل‌های مناسبی از جمله تخصیص منابع داخلی و یا تشویق شرکت‌های بزرگ خارجی برای سرمایه‌گذاری در نظر بگیریم.

معاون اقتصادی و مالی شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان در پایان با تاکید بر اینکه مواد اولیه، یکی از عوامل موثر در بهای تمام شده محصولات تولیدی است و هرچقدر این مواد اولیه ارزان‌تر تولید شود، در زنجیره تولید اثر کاهشی خواهد داشت، خاطرنشان کرد: این امر، اثر افزایشی در تقاضای محصول برای سایر صنایع مرتبط را در بر خواهد داشت که نتیجه آن شامل افت قیمت‌ها و کاهش تورم، رونق تولید همگام با توسعه اقتصادی و فراهم کردن امکان صادرات و رقابت در بازار‌های جهانی برای تولیدکنندگان داخلی جهت ارزآوری به داخل کشور خواهد بود؛ البته این امر یک شرایط ایده‌آل است و نیاز به ایجاد بستر‌های مناسب و برنامه‌ریزی اقتصادی و  علمی‌ دارد تا بتوان قیمت‌های محصولات تولیدی را در شرایط کنونی کاهش داد. اگرچه این امر بسی سخت و دشوار است اما با ایجاد مدل‌ها و شیوه‌های اقتصادی مناسب امکان‌پذیر خواهد بود.