تولید فولاد پس از انقلاب اسلامی به ۶۶ برابر ظرفیت اولیه رسیده اما این نباید به مثابه پایان راه باشد بلکه باید گام های بعدی این صنعت را در مسیری نو و در خدمت جامعه تنظیم کرد. به این معنا که فولادسازان با سرمایه گذاری در حوزه کسب و کارهای جدید و دانش بنیان، وظیفه پیشرانی خود در اقتصاد را ادامه داده و سایر بنگاه های بزرگ را به دنبال خود به این مسیر راهنمایی کنند.

به گزارش اقتصاد ملت؛ ایران در حال حاضر با ظرفیت تولید بیش از ۳۳ میلیون تن فولاد در بین ۱۰ کشور برتر تولیدکننده فولاد جهان است. این در حالی است که این عدد برای قبل از انقلاب محدود به ۵۰۰ هزار تن تولید فولاد خام فاز اول ذوب آهن اصفهان بود، تعبیر رهبر معظم انقلاب موید این است، ایشان فرمودند: «یک روزهایی بود که ما باور نمی کردیم ممکن است بعضی از پیشرفت ها یک روزی پیش بیاید که اگر بشمرم این پیشرفتها را، تعجّب می کنید. اینکه مثلاً فرض کنید تولید فولاد به میلیون تُن برسد، اصلاً به ذهنمان خطور نمی کرد؛ آنچه به ذهن ما خطور می کرد این بود که حالا پنج هزار تُن است، مثلاً برسد به ده هزار تُن! آنچه امروز جلوی چشم ما هست، اصلاً تصوّرش را هم نمی کردیم؛ امّا خب ملّت همّت کردند، جوانها همّت کردند، مسؤولینِ خوب داشتیم در این خلال که همّت کردند، به اینجا رساندند کشور را.»

رشد ۶۶ برابری تولید فولاد در ایران مرهون بومی سازی دانش فنی تولید فولاد و تکمیل زنجیره تولید و سرمایه گذاری گسترده بنگاه های بزرگ و پیشران در این مسیر بوده است که البته وجود مزیت های طبیعی نظیر وجود معادن برگ سنگ آهن، دسترسی به آب های آزاد و به خدمت گرفتن منابع انرژی به این پیشرفت سرعت داده است.

زمان قبل از انقلاب ۵۰۰ هزار تن ظرفیت نصب شده فولادی به طور کامل از شوروی سابق وارد شده بود و چه در بخش تامین تجهیزات و چه در بخش نصب آن به طور کامل از دانش و مهارت خارجی ها استفاده شد اما فاز دوم همین کارخانه در سال ۱۳۶۲ با دانش فنی و توان متخصصان داخلی اجرایی شد و پس از آن سایر بنگاه های بزرگ فولادی اعم از فولاد خوزستان، فولاد مبارکه، فولاد ارفع، فولاد خراسان، هرمزگان و …به طور کامل بومی سازی شده و این دانش به کل زنجیره تولید اعم از معدن، صنایع معدنی و ساخت تجهیزات گسترش یافت.

در همین زمینه رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران عنوان می کند: «فراموش نکنیم که در ابتدای انقلاب، صنعت فولاد، صنعتی کاملاً وابسته بود اما امروز شرکت های داخلی متعددی در حوزه تأمین تجهیزات، نصب، راه اندازی و پشتیبانی واحدهای فولادسازی فعال بوده و در این مسیر بسیار موفق عمل کرده اند؛ چرا که در حال حاضر از صفر تا صد راه اندازی واحدهای فولادی در داخل کشور انجام می شود. اگر در این مسیر، برخی نواقص وجود داشت و در برهه ای، زنجیره تولید فولاد در کشور دچار عدم تناسب شد و گلوگاه هایی در تأمین مواد اولیه به وجود آمد اما با برنامه ریزی های صورت گرفته این مشکلات رفع شده و از نظر ظرفیتی، عدم تعادلی در زنجیره تولید وجود ندارد.»

فولاد در نقش پیشران اقتصاد

سرمایه گذاری بنگاه های بزرگ فولادی کشور در خطوط سراسر زنجیره باعث شده تا عدم تعادل قابل توجهی در این زنجیره شاهد نباشیم و از ابتدایی ترین حلقه های زنجیره تا محصولات نهایی به طور کامل با دانش و تجهیزات ایرانی ساخته شود. اما این سرمایه گذاری ها به زنجیره فولاد محدود نشده و با بروز مشکلات در تامین برق و گاز طی سال های اخیر، بنگاه های بزرگ این صنعت، با قبول نقش پیشرانی، به حوزه نهاده های اساسی تولید اعم از برق، گاز و آب ورود کرده و میلیاردها دلار پروژه در این بخش تعریف شده است. در بخش انرژی های تجدید پذیر، احداث بزرگترین مجموعه نیروگاه خورشیدی کشور به ظرفیت ۶۰۰ مگاوات با سرمایه گذاری فولاد مبارکه، مهمترین پروژه موجود در این بخش از صنعت برق محسوب می شود که ظرفیت آن دو برابر ظرفیت فعلی برق خورشیدی کشور است.

بر همین اساس نخستین خط انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی ایران در پاییز امسال با حضور ریاست جمهوری به بهره برداری رسید و آب شیرین شده خلیج فارس به استان های یزد و کرمان انتقال یافت که شرکت های بزرگ فولادی و سنگ آهنی این دو استان، سرمایه گذار اصلی این طرح بودند و در فازهای بعدی با سرمایه گذاری فولاد مبارکه، این آب شیرین شده به اصفهان نیز خواهد رسید. در حال حاضر ۶۰ میلیون مترمکعب آب شیرین شده خلیج فارس به گل گهر سیرجان رسیده و در فاز بعدی این عدد به ۱۳۰ میلیون متر مکعب خواهد رسید.

طرح انتقال آب خلیج فارس به معادن جنوب شرق کشور بـا هدف شیرین سازی و انتقال آب مجموعاً به میزان ۶۵۰ میلیون متر مکعب در سال، فاز اول شیرین سازی حدود ۱۸۰ میلیون مترمکعب در سال، که ۱۳۰ میلیون متر مکعب درسال آن به استان های کرمان و یـزد انتقال می یابد و ۵۰ میلیون متر مکعـب در سال برای شرب استان هرمزگان استفاده خواهد شد.

خط اول: قطعه اول پروژه از محل آبگیر تا مجتمع گل گهـر که طول خط انتقال حدود ۳۰۰ کیلومتر با دبی آب انتقالی ۴.۴ متـر مکعب بر ثانیه،که در حال حاضر تکمیل و در تاریخ ۹۹.۰۸.۱۵ توسط رئیس جمهور و وزیر صمت افتتاح شـد. قطعه دوم به طول خط انتقال حدود ۱۵۰ کیلومتر از معدن گلگهـر سـیرجان تا مجتمع مس سرچشمه کرمان، با دبی انتقالی ۳ متر مکعـب بر ثانیه و قطعه سوم با طول مسیر اصلی خط انتقال اصلی حدود ۳۷۰ کیلومتر از ایستگاه شماره ۳ قطعه دوم تا مجتمع فولادی اردکان یزد با دبی آب انتقالی ۲ متر مکعـب بر ثانیه، کـه ۹۹.۱۲.۲۴ افتتاح شد.

خط دوم و سوم طرح انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی و شرق ایران

خط دوم عبارت است از انتقال آب به استان های کرمان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی و خط سوم نیز انتقال آب به استان های قابل پوشش از جمله یزد، اصفهان را شامل می شود و در خط چهارم نیز موضوع انتقال آب دریای عمان به زاهدان و زابل است که حجم آب شیرین سازی شـده جهت انتقال از خط دوم و خط سوم هـر کدام بـه میزان ۲۳۰ میلیون متر مکعـب است و لازم به ذکر است از ۲۳۰ میلیون متر مکعب آب شیرین شده خط سوم ، میزان ۳۰ میلیون مکعب برای استان هرمزگان در نظر گرفته شده است.

همچنین ازمابقی ۲۰۰ میلیون متر مکعب میزان ۱۰ درصد مطابق با نظر وزارت نیرو برای آب شرب شهرهای مسـیر انتقال و یا در مقصد در نظر گرفته خواهد شد. طول مسیر خط دوم ۱۵۵۰ کیلومتر و خط سوم ۹۱۰ کیلومتر است.

خلق آینده بهتر با سرمایه گذاری در حوزه دانش بنیان ها

تولید فولاد پس از انقلاب اسلامی به ۶۶ برابر ظرفیت اولیه رسیده اما این نباید به مثابه پایان راه باشد بلکه باید گام های بعدی این صنعت را در مسیری نو و در خدمت جامعه تنظیم کرد. به این معنا که فولادسازان با سرمایه گذاری در حوزه کسب و کارهای جدید و دانش بنیان، وظیفه پیشرانی خود در اقتصاد را ادامه داده و سایر بنگاه های بزرگ را به دنبال خود به این مسیر راهنمایی کنند.

کشف و استخراج فلزهای کمیاب و عناصر نادر معدنی، تولید باتری های خورشیدی، تولید خودروهای برقی، هوشمندسازی صنایع، تصفیه و بازچرخانی آب در صنایع، تولید فولاد سبز و مواردی از این قبیل، جزو مراحلی است که در گام بعدی صنعت فولاد کشور و خلق آینده بهتر باید مورد بررسی قرار گیرد.