مدیرعامل گروه صنعتی ایرانخودرو در مجمع عمومی عادی سالانه صاحبان سهام این شرکت که چندی پیش برگزار شد؛ از اولويت داشتن تجديد ارزيابي سرمايه‌گذاري‌هاي اين شرکت خودروساز براي خروج از ماده 141 خبر داد و گفت: تجديد ارزيابي دارايي‌ها در اولويت دوم قرار دارد.
به گزارش اقتصادملت؛ وی با بیان اینکه به منظور حفظ ارزش ذاتي سهام ايران‌خودرو در صورتي كه تجديد ارزيابي سرمايه‌گذاري‌ها براي خروج از ماده 141 كفايت نكند؛ به سراغ دارايي‌ها رفته و اولويت اول ما زمين‌ها خواهد بود، گفت: در صورتي كه تجديد ارزيابي سرمايه‌گذاري‌ها امكان خروج از ماده 141 را فراهم كند؛ ديگر نيازی به تجديد ارزيابي دارايي‌ها نخواهد بود.
این در حالی است که صورت‌های مالی ارائه شده به بورس نشان می‌دهد مجموع زیان انباشته دو شرکت خودروساز بزرگ کشور یعنی ایرانخودرو و سایپا در سال ۹۷ به حدود ۱۴هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به سال ۹۶ بیش از هزار و ۹۰۰ درصد افزایش یافته است.
در همین راستا ولی ملکی سخنگوی کمیسیون صنایع‌ومعادن مجلس معتقد است: صاحبان سهام شرکت‌های خودروسازی سایپا و ایرانخودرو باید با تشکیل مجمع و با اعلام میزان زیان انباشته در سال 97؛ افزایش سرمایه دهند. به عبارتی دیگر شرکت‌های خودروساز سایپا و ایرانخودرو با تجدید ارزیابی دارایی‌هایشان می‌توانند خود را از شمولیت ماده ۱۴۱ قانون تجارت خارج کنند.
نماینده مردم مشکین‌شهر در مجلس شورای اسلامی تصریح‌کرد: دو شرکت ایرانخودرو و سایپا اعلام می‌کنند چنانچه با نرخ‌های قبلی ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید کنند نه با سود همراه هستند نه با زیان، اما اگر میزان تولید خودرو آنها بیش از ۵۰۰ هزار دستگاه شود یا هزینه‌های تولید این ۵۰۰ دستگاه خودرو کاهش پیدا کند؛ سودی در هر خودرو حاصل شده که بخشی از آن میان صاحبان سهام توزیع می‌شود، اما وقتی تولید این دو خودروساز با وجود تورم افسارگسیخته و گرانی مواد اولیه و افزایش هزینه‌های تولید به کمتر از یک سوم می‌رسد؛ بدون شک این دو خودروساز با رشد زیان انباشته مواجه می‌شوند.
خودروسازان از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، ساختار سرمایه خود را اصلاح می‌کنند
ابوالفضل شهرآبادی معاون تأمین مالی تأمین سرمایه لوتوس پارسیان نیز در این خصوص به خبرنگار ما گفت: بحث تجدید ارزیابی‌ها قاعده‌ای است که شرکت‌ها بر اساس استانداردهای حسابداری می‌توانند با شرایطی آن را انجام دهند. در واقع معمولاً در شرایط تورمی که قیمت‌های واقعی بازار با قیمت‌های دفتری متفاوت است؛ هر از چندی شرکت‌ها اقدام به تجدید ارزیابی‌های خود می‌کنند. به خصوص زمانی که ساختار سرمایه شرکت‌ها به خاطر وجود زیان انباشته به هم می‌ریزد؛ این کار می‌تواند به آنها کمک کند. به خصوص برای شرکت‌هایی که به خاطر افزایش زیان انباشته آنها مشمول ماده 141 قانون تجارت می‌شوند و به سمت ورشکستگی می‌روند؛ چراکه اگر زیان انباشته شرکتی از 50 درصد سرمایه بیشتر شود، آن شرکت مشمول قاعده ورشکستگی است و افراد ذینفع در آن می‌توانند درخواست ورشکستگی شرکت را دهند.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه افزود: در نتیجه یکی از راهکارها برای خروج از این وضعیت این است که شرکت‌ها دارایی‌های خود را به روز کنند و در اثر این تجدید ارزیابی‌ها و به روز کردن ارزش دارایی‌ها معمولاً سودهایی شناسایی می‌شود. به علت اینکه معمولا قیمت روز دارایی‌ها از قیمت دفتری آنها در شرایط تورمی خیلی بالاتر است؛ در نتیجه سودی که شناسایی می‌شود، معمولاً به حساب سرمایه برده می‌شود و زیان انباشته به وجود آمده را از این محل پوشش می‌دهد. در آن صورت اگر به ترازنامه شرکت‌ها نگاه کنید؛ یا زیان انباشته نخواهند داشت یا اینکه این میزان خیلی کم می‌شود و از خطر ورشکستگی و ماده 141 نجات پیدا می‌کند.
وی تاکید کرد: قاعده و قانونی که در ایران در این زمینه چند سالی است اجرا می‌شود؛ اینکه وزارت اقتصادودارایی به شرکت‌ها اجازه می‌دهد از این قاعده استفاده کنند و شرکت‌هایی که مشمول بحث ماده 141 هستند و یا حتی شرکت‌هایی که خارج از این شمول هستند به آنها اجازه داده می شود که دارایی‌های خود را تجدید ارزیابی و سود شناسایی کرده و ساختار سرمایه شان را اصلاح کنند. برای شرکت‌های ایرانخودرو و سایپا که عموماً زیان انباشته زیادی دارند؛ این قاعده می‌تواند کمک بزرگی باشد. البته سایپا چند سال پیش از این قاعده استفاده کرد و ساختار سرمایه خود را در آن زمان بهبود بخشید. ایرانخودرو هم ظاهرا در مجمع اخیر خود به آن پرداخته و با توجه به نظراتی که در مجمع داشته‌اند؛ تصمیم به انجام این کار دارد و می‌تواند رقم بزرگی از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها سود شناسایی و ساختار سرمایه خود را اصلاح کند. البته احتمال دارد با اعلام این خبر قیمت سهام این شرکت در بازار مقداری رشد کند.
وی در خصوص اینکه آیا ایرانخودرو نمی‌توانست زودتر این کار را انجام دهد تا زیان انباشته‌اش به این رقم نرسد؟ گفت: ایرانخودرو قطعا می‌توانست زودتر از این به تجدید ارزیابی‌های خود اقدام کند. اما اینکه چه مصلحتی اندیشیده‌اند را نمی‌دانم؛ البته شاید از عملکرد سال 97 خود خبر داشته و می‌خواستند زیان سال 97 آنها هم اضافه شود و یک دفعه این کار رو انجام دهند تا دوباره ساختار سرمایه آنها به هم نریزد.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه تجدید ارزیابی‌ها تنها مسکنی برای خروج خودروسازان از بحران است، گفت: واقعیت این است که با این کار نه سودآوری شرکت افزایش می‌یابد نه سود عملیاتی شرکت؛ بلکه فقط یک سود از محل به روز کردن ارزش دارایی‌ها شناسایی می‌شود و این سود در حساب سرمایه قرار می‌گیرد و نمی‌توانند این سود را بین سهامداران توزیع کنند. حتماً باید به حساب سرمایه ببرند، اول زیان انباشته را از بین می‌برد و شرکت از شمول ماده 141 قانون تجارت خارج می‌شود و با این اقدام به شرکت کمک می‌شود، اما سودآوری شرکت را بالا نمی‌برد. فقط یک تزئین و بازآرایی صورت‌های مالی است.
شهرآبادی در پاسخ به این سوال که چه راهکاری ارائه می‌دهید تا خودروسازان برای بلندمدت بتوانند مشکلات خود را رفع کنند و از این بحران خارج شوند؟ به خبرنگار ما گفت: پاسخ به این سوال به ریشه‌های بحران آنها بر می‌گردد. اینکه چرا خودروسازان به این وضعیت افتاده‌اند؛ چندین علت دارد که قطعا خودروسازان جواب بهتر و درست‌تری می‌توانند به آنها بدهند، اما تا جایی که من در جریانم به خودروسازان در سال 97 یا بخشی از سال 96 اجازه افزایش نرخ فروش خودرو را ندادند. در نتیجه بهای تمام‌شده تولیدشان از قیمت فروش آنها بالاتر بود یا سودی که شناسایی می‌کردند بسیار کم بود و این شرکت‌ها را به سمت زیان برد.
وی خاطرنشان کرد: این شرکت‌ها به واسطه وام‌های زیادی که گرفتند و تامین مالی‌های بسیاری که انجام دادند، هزینه‌های مالی بالایی داشتند؛ در نتیجه اگر تغییر و یا افزایش نرخ هم نداشته باشند یا دیر به آنها تعلق بگیرد، طبیعی است که خیلی زود به ناحیه زیان بروند. این اتفاق برای سایپا و ایرانخودرو سال گذشته روی داد. با افزایش نرخی که رخ داد؛ وضعیتشان بهتر شد اما زیان‌هایی که ایجاد شده بود؛ همچنان باقی ماند. ضمن اینکه این شرکت‌ها مشکل بنیادین دارند. خودروهایشان به روز و رقابتی نیست و عملاً خودروهای با کیفیت پایین دنیا را تولید می‌کنند. اگر مرزهای ایران باز باشد و خودروهای جهانی اجازه ورود به ایران را داشته باشند؛ شاید در عرض یک ماه این شرکت‌ها ورشکسته شوند؛ چراکه به روزرسانی نشده‌اند، خودروهای قدیمی دنیا را تولید می‌کنند، سودآوریشان هم طبیعتاً کم است و اصلا امکان صادرات ندارند. در داخل هم آنقدر بازارها بزرگ نیست و اشباع شده است؛ چراکه خریدار همه تولیدات اینها وجود ندارد.
تجدید ارزیابی‌ها به معنای کسب درآمد برای خودروسازان نیست
امیرحسن کاکایی کارشناس صنعت خودرو نیز در این خصوص معتقد است: طی یک سال گذشته زیانهای سنگینی به خودروسازان وارد شد تا جایی که مثلا مجموع زیان کل گروه ایرانخودرو بالای ده هزار میلیارد تومان اعلام شد که بالاتر از مبلغ دارایی‌اش است و مطابق قوانین تجارت باید فکری به حال آن کرد. البته خیلی از سازمان‌های کشور این مشکل را دارند و بسیاری از بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ الآن در این وضعیت قرار دارند.
وی در ادامه افزود: ما قانونی در کشور داریم که به موجب آن شرکت‌ها می‌توانند برای جبران زیانهای خود اقدام به تجدید ارزیابی‌هایشان کنند. ما همیشه با تورم بالا رو به رو هستیم و دارایی‌هایی مثل زمین و تجهیزاتی که خریداری می‌شود با یک رقمی در یک زمانی ثبت می‌شوند اما اگر این شرکت بخواهد آن زمین را بفروشد؛ قیمتش چندین برابر زمینی است که بیست سال پیش خریده است. اما این موضوع در دفاتر بنا به دلایلی که قانونگذار در نظر گرفته است؛ به عنوان دارایی به روز نمی‌شود. در فضای تورمی این اختلاف قیمت معنی زیادی دارد. درست است جایی مثل ایرانخودرو بیش از دارایی اسمی خود بدهی دارد، اما اگر همین امروز اراده کند و دارایی‌های خود را بفروشد تا بدهی‌هایش را بپردازد؛ توان آن را دارد و قیمت شاید خیلی بالاتر از اینها باشد؛ لذا تجدید ارزیابی‌ها برای این موارد وجود دارد.
وی تاکید کرد: طبق قوانینی که وجود دارد؛ شرکت‌های بورسی به لحاظ مالیاتی هر پنج سال یکبار اجازه دارند اقدام به تجدید ارزیابی‌های خود کنند. البته فقط برای یک بار با تجدید ارزیابی‌هایشان مالیات از آنها کسر نمی‌شود. سایپا این کار را حدود پنج شش سال پیش انجام داد و دیگر نمی‌تواند انجام بدهد، اما ایرانخودرو تا امروز از این امتیاز استفاده نکرده و این کار یک روش بسیار خوبی است تا زیانهای خود را به این صورت بپوشاند و حداقل به لحاظ حسابداری حساب‌هایش شفاف شود و از آن وضعیت مالی زیانده خارج شود و یک بازسازی در عملیات مالی و حسابداری خود انجام دهد. این موضوع هم برای خود مدیریت راحت‌تر است و هم برای سهامداران تکلیف روشن می‌شود؛ ضمناً طرف‌هایی که با این شرکت معامله می‌کنند اعتبار شرکت برمی‌گردد و عملیات منطقی‌تر پیش می‌رود و دیگر اصطلاح ورشکستگی یا احتمال ورشکستگی برای چنین شرکتی به کار نمی‌رود. خیلی مهم است که شرکت‌های بزرگ چقدر اعتبار داشته باشند و این وضعیت می‌تواند این اعتبار را بازسازی کند.
وی تاکید کرد: از لحاظ قانون شرکت‌ها می‌توانند هر پنج سال یکبار تجدید ارزیابی کنند. ضمناً در طول تاریخ یکبار تجدید ارزیابی‌ها معاف از مالیات است. در نتیجه علت اینکه مدیران ایرانخودرو در نظر دارند ابتدا سرمايه‌گذاري‌هاي اين شرکت را براي خروج از ماده 141 مورد تجدید ارزیابی قرار دهند؛ به این خاطر است که نمی‌خواهند این فرصت بزرگ را از دست بدهند. مدیران این شرکت از نظر شخصی می‌توانند همه اینها را استفاده کنند و یک دفعه شرکتی که دو هزار میلیارد تومان دارایی دارد تبدیل به 20 هزار میلیارد تومان دارایی شده و وضعیتش هم به ظاهر بهتر شود، اما آنها نمی‌خواهد آینده را راحت خرج کند. لذا مدیرعامل ایرانخودرو می‌خواهد از بخشی از این امکانات استفاده کند و همین هم کفایت می‌کند. چون از نظر مالی و حسابداری تا حدودی مشکلاتشان را حل می‌کند.
وی با بیان اینکه حل این مشکل به معنای کسب درآمد نیست؛ گفت: البته اینطور نیست که اگر الآن تجدید ارزیابی کنند؛ ایرانخودرو درآمد زیادی کسب کرده است. این فقط یک ابزار حسابداری به خصوص مورد استفاده در بورس برای اشخاصی است که می‌خواهند در این زمینه سرمایه‌گذاری کنند. برنامه‌های دیگری هم مثل فروش اموال مازاد وجود دارد تا بخشی از این مشکلات را حل کند.
وی در پاسخ به اینکه چرا زودتر از اینها ایرانخودرو از این فرصت استفاده نکرد؛ در حالی که سایپا پنج سال پیش این اقدام را انجام داده است؛ گفت: نکته حائز اهمیت این است که این حرکت پول ایجاد نمی‌کند. اینطور نیست که الآن ایرانخودرو پولدار می‌شود و سود می‌دهد. این کار دارایی ظاهری یعنی مساله دفاتر مالیاتی و حسابداری را حل می‌کند. این موضوع یک مکانیزم حسابداری است و برای معامله کل شرکت مورد نیاز است و مشکل اساسی را حل نمی‌کند. در حالی که اگر این کار انجام نشود؛ می‌تواند مشکل‌ساز باشد. به علت اینکه بدهی امسال شرکت ایرانخودرو بالا رفته؛ لذا می‌خواهد این کار را انجام دهد؛ چراکه خیلی‌ها بر این عقیده هستند که این شرکت باید اعلام ورشکستگی کند که با این کار جلوی این حرکت گرفته می‌شود.
کاکایی همچنین تاکید کرد: ایرانخودرو آن زمان از این امتیاز استفاده نکرد و کار درستی هم کرد. چون اگر آن زمان این کار را انجام می‌داد؛ الآن با مشکل مواجه شده بود. کما اینکه الآن سایپا در این مورد با مشکل روبه رو است؛ چراکه یکبار این راه‌حل را استفاده کرده است. اینها همگی دیدگاه‌‌های مدیرعاملی است. فراموش نکنید این کار پول تولید نمی‌کند؛ بلکه موقتاً مشکل بورس و حسابداری را حل می‌کند. ایرانخودرو طی این سال‌ها نیازی به چنین کاری نداشت؛ چراکه اگر زیانی هم در مقاطعی داشت؛ پتانسیل حل آن در ادامه وجود داشت.
وی در پایان تاکیدکرد: وضعیت فعلی خودروسازان به خاطر نحوه سیاستگذاری‌هایی که دولت در مورد قیمت‌گذاری غلط انجام می‌دهد و تحریم‌هایی که وجود دارد؛ ایجاد شده است. به خصوص به خاطر قیمت‌گذاری غلط ایرانخودرو در این وضعیت قرار گرفته است. اگر قیمت‌گذاری خودرو به درستی انجام می‌شد؛ خودروسازان اینقدر با مشکل رو به رو نمی‌شدند. چون متأسفانه امسال هم این موضوع ادامه دارد و با چالش‌هایی که به لحاظ تولید مواجه است؛ مدیران ایرانخودرو احساس کردند به این راحتی نمی‌توانند 15 هزار میلیارد تومان را جبران کنند و می‌خواهند با استفاده از یکی از ابزارها از بخشی از این امکانات استفاده کنند. می‌توانند همه این دارایی‌ها را با هم به روزرسانی کنند یا فعلاً بخشی از آن را انجام دهند و همین کفایت کند. این ابزارها را باید به حد کفایت یا مورد نیاز استفاده کنند و نه بیشتر. حتی همین الآن اگر بتوانند یک زمین را بفروشند و همه این پول را بدهند بهتر است تا اینکه همه این تجدید ارزیابی‌ها انجام شود.#معصومه صالحی