همه چیز درباره بورسی شدن سرخابی ها
معصومه صالحی
سرانجام پس از سال‌ها تلاش و کش‌وقوس اواسط اسفند ماه سهام باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس با کلی اما و اگر وارد بازار سرمایه (بازار پایه فرابورس) شد.
محروم شدن ۲ باشگاه استقلال و پرسپولیس از بازی‌‌های آسیایی توسط کنفدراسیون آسیا؛ مسئولان کشور را مجبور به شفاف‌سازی صورتهای مالی ۲ باشگاه کرد. این اقدامی بود که باید دولت‌های قبل آن را در دستور کار قرار می‌دادند، اما اقدام کنفدراسیون فوتبال آسیا مسئولان دولت سیزدهم را بر آن داشت تا هر چه زودتر تکلیف این ۲ باشگاه را تعیین کنند و گام‌های آخر واگذاری آنها برداشته شود.
بدین ترتیب طلسم واگذاری سرخابیها پس از 24 سال شکسته شد و با ثبت سهام استقلال و پرسپولیس در سازمان بورس؛ نماد سرخابیها در بازار فرابورس به عنوان گام پایانی واگذاری باشگاه استقلال و پرسپولیس جا خوش کرد.
اگرچه این واگذاری با حرف‌وحدیث‌های فراوانی روبه‌رو بود و در مواردی به نحوه ارزشگذاری سهام این دو باشگاه از سوی مسئولان و مقامات ذیربط ایراداتی وارد شده بود، اما سرانجام دولت سیزدهم عزم خود را جزم کرد و با گذر از موانع و سنگ‌اندازی‌ها؛ بالاخره پرونده واگذاری سرخابیها بسته شد.
واگذاری سهام دو باشگاه پرطرفدار ایران در بازار سرمایه (بازار پایه فرابورس) در شرایطی صورت گرفت که از حدود یک‌دهه گذشته قرار بر این بوده که این دو باشگاه خصوصی شوند، اما هر بار به دلایلی این واگذاری به تعویق افتاده بود. مسئولان همیشه علت ایجاد چنین وقفه‌ای را برای نهایی کردن عرضه سرخابیها در بورس؛ صورتهای مالی حسابرسی شده اعلام می‌‌کردند و چنین مطرح شده بود که این ۲ باشگاه فاقد هرگونه صورتهای مالی حسابرسی شده‌اند و این موضوع به عنوان مانعی جدی برای حضور سهام آنها در بازار سرمایه تلقی می‌شد.
در همین راستا پس از مدت‌ها سرانجام صورتهای مالی پرسپولیس و استقلال منتشر شد تا گام نخست برای واگذاری این دو باشگاه برداشته شود و برخی از ابهامات مربوط به اختلاف ۴۳۰ میلیارد تومانی ارزشگذاری آنها تا حدودی مرتفع شود. این گزارش‌های مالی نشان داد که در مقابل سود خالص ۱۴ میلیارد تومانی پرسپولیس؛ استقلال بیش از ۱۲ میلیارد تومان زیان شناسایی کرده است.
بر اساس اطلاع‌‌‌رسانی‌‌‌های سازمان خصوصی‌‌‌سازی؛ نحوه عرضه سهام این دو باشگاه در مرحله نخست از طریق مشارکت مردم در افزایش سرمایه این دو باشگاه و از محل صرف سهام خواهد بود. این عرضه توجه بسیاری از اهالی بازار سهام به ویژه طرفداران دو تیم را به خود جلب کرده است؛ کمااینکه این دو باشگاه از لحاظ ساختار مالی و عملکردی در وضعیت چندان مطلوبی قرار ندارند، اما علاقه هواداران سرخابیها بسیاری را به سهامداری این دو باشگاه راغب کرده است.
سازمان خصوصی‌‌‌سازی که وظیفه ارزشگذاری این دو باشگاه را بر عهده دارد؛ چندی پیش اعلام کرد که ارزش باشگاه پرسپولیس 3 هزار و 200 میلیارد تومان و ارزش باشگاه استقلال 2 هزار و 800 میلیارد تومان است. اختلاف ارزش 430 میلیارد تومانی باعث اعتراض برخی از هواداران استقلال به نحوه ارزشگذاری شد؛ ارزشگذاری که برای هواداران ابهامات بسیاری داشت.
در ادامه تلاش ارکان حاضر در دولت سیزدهم برای عرضه هر چه زودتر سهام سرخابیها در بورس؛ جلسات هفتگی مسئولان به جلسات روزانه تغییر کرد و به مرور با نزدیک شدن شدن به روزهای بهمن ماه جزئیاتی از آخرین فرآیند ورود سرخابیها به بورس منتشر شد که در این زمینه حجت اسماعیل‌زاده معاون پذیرش فرابورس اعلام کرده بود: «مدت‌هاست بحث ورود دو تیم ورزشی استقلال و پرسپولیس به بازار سرمایه وجود دارد و در ابتدا بحث پذیرش این شرکت‌ها در بازار اصلی مطرح بود، اما با توجه به مختصات مالی غیراستاندارد این دو تیم ورزشی؛ آنها امکان حضور در بازار اصلی را ندارند.»
طبق چنین وعده‌ای عرضه سهام سرخابیها در زمان مقرر (۱۵ اسفند ماه) انجام و در نهایت پرونده واگذاری سرخابیها پس از ۲۴ سال با تلاش مسئولان حاضر در دولت سیزدهم به نتیجه رسید.
در نخستین روز پذیرهنویسی با مشارکت ۲۰۰ هزار نفر برای پرسپولیس و ۱۸۰ هزار نفر برای استقلال؛ رکورد بیشترین میزان شرکت‌‌کننده در روز اول پذیرهنویسی فرابورس در سال ۱۴۰۰ شکسته شد. همچنین مهلت ۳۰ روزه برای پذیرهنویسی در نظر گرفته شد تا هواداران این تیم با اخذ کدبورسی از فرصت لازم برای مشارکت در این واگذاری برخوردار باشند.
اگرچه همچنان برخی از کارشناسان و صاحبنظران بازار سرمایه بر روند واگذاری سهام سرخابیها با ابهامات و سؤالات متعددی مواجه هستند، اما آنچه که حائزاهمیت است اینکه خصوصی شدن باشگاه استقلال و پرسپولیس سبب شفاف شدن وضعیت مالی این دو باشگاه پس از چند دهه خواهد شد و از این پس شفاف‌تر و راحت‌تر می‌توان نسبت به بهبود فعالیت این باشگاه‌‌ها تصمیم‌گیری کرد.