خورشید غروب کرده و روشنایی خیره کننده‌ی روز جای خود را به تاریکی وهم‌انگیز شب داده است؛ باید زودتر راه بیوفتد، به این فکر می کند که امشب هم نتوانست شام را در کنار خانواده بخورد و باز هم نمی تواند به دختر کوچکش شب به خیر بگوید و نیمه شب به بچه ها سر بزند و پتوی کنار زده را رویشان بکشد، با دلتنگی و بغضی پنهان خانه را به مقصد محل کارش ترک می کند.فکر می کنم، در زندگی یک انسان، چه مسائلی ممکن است دست به دست هم بدهند تا خود را راضی کند که خواب ناز و آسودگی و آرامش شبانگاهان را برخود حرام کرده و در دل شب همچون روز به فعالیت اثرگذار و هدفمند بپردازد.
به گزارش اقتصاد ملت و به نقل از دفتر ارتباطات شرکت ملی پست؛ حدیث دانش راد کارشناس روابط عمومی مرکز تجزیه و مبادلات پست کشور، گفتگویی با یکی از کارکنان شیفت شب مرکز تجزیه و مبادلات پست کشور انجام داده است که در فصلنامه چاپار منتشر شده است. متن این گفتگو به شرح زیر است.
خورشید غروب کرده و روشنایی خیره کننده‌ی روز جای خود را به تاریکی وهم‌انگیز شب داده است؛ باید زودتر راه بیوفتد، به این فکر می کند که امشب هم نتوانست شام را در کنار خانواده بخورد و باز هم نمی تواند به دختر کوچکش شب به خیر بگوید و نیمه شب به بچه ها سر بزند و پتوی کنار زده را رویشان بکشد، با دلتنگی و بغضی پنهان خانه را به مقصد محل کارش ترک می کند. فکر می کنم، در زندگی یک انسان، چه مسائلی ممکن است دست به دست هم بدهند تا خود را راضی کند که خواب ناز و آسودگی و آرامش شبانگاهان را برخود حرام کرده و در دل شب همچون روز به فعالیت اثرگذار و هدفمند بپردازد.
مشاغل بسیاری وجود دارند که به صورت شبانه‌روزی فعالیت می‌کنند، بنابراین تمام این مشاغل به کارمندان و کارگرانی نیاز دارند که در طول شب نیز مشغول به کار باشند، به این موضوع تحت عنوان شب کاری و یا شیفت شب در قانون کار اشاره شده و قوانین مختلفی نیز برای آن به تصویب رسیده است. زمان آغاز شیفت شب برای کارمندان پست، ساعت ۲۲:۰۰ و زمان اتمام آن ۶:۰۰ صبح و به صورت یک شب در میان است.
رمضان رجبی، متولد سال ۱۳۵۵ و از خطه‌ی سرسبز گیلان است و لیسانس کامپیوتر دارد. به پیشنهاد یکی از دوستانش در امتحان ورودی پست شرکت کرده و از سال ۱۳۷۶ تاکنون به عنوان کارمند رسمی مشغول به کار است. از سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۲ به عنوان داور ملی فوتبال هم با فدراسیون همکاری داشته ولی به دلایلی نتوانسته ادامه بدهد. می گوید از همان روز اول که نه بهتر است بگویم شب اول کاری، در شیفت شب مشغول به کار شدم.
می پرسم؛ یعنی آن زمان که استخدام شدید در شیفت روز نیرو نمی‌خواستند یا خودتان تمایل داشتید که شبکار بشوید؟
راستش هیچ ذهنیتی از اینکه پست شب ها هم کار می‌کند نداشتم، آن سالها، سرویس پست سریع پیشتاز را در شیفت شب هم راه اندازی کرده بودند و نیرو جذب می کردند، من هم به کار نیاز داشتم و مشغول شدم.از خلقیات همکاران و حال و هوای حاکم بر شیفت شب برایم می گوید؛ به نظرم در شیفت شب، جو، صمیمی تر و خودمانی‌تر است که آن هم شاید به دلیل اقلیت بودن و همچنین دوری از سیستم اداری روز باشد، وقتی مشکلی برای یکی از همکاران پیش می‌آید، همه با دل و جان بسیج می شویم که تا جای ممکن گره گشایی کنیم و بیشتر از هر زمان دیگری کنار همکارمان باشیم.بیشتر کسانی که کار کردن در شیفت شب را به جان می‌خرند، برای جبران هزینه های زندگی، در روز مشغول کار دیگری نیز هستند یا صبح اضافه کار می آیند و یا خدای نکرده درگیر مشکلات بیماری یا نگهداری از والدین و خانواده هستند. می پرسم؛ حالا واقعا نیاز هست که در کنار دو شیفت صبح و عصر شیفت شبی هم باشد؟ با لحنی قاطع می گوید، اگر شیفت شب نباشد، تجزیه و مبادلات در پست دچار مشکل اساسی می‌شود، برای اینکه کامیون ها از استانها و مناطق پستی در چند نوبت از جمله نیمه شب، وارد می‌شوند و اگر کار آنها انجام نشود ترافیک پست در روز چند برابر شده و سالن مبادله و بخش ها جوابگوی این حجم از مرسولات نخواهند بود.
از مشکلات کاری به این شکل می گوید؛متاسفانه بیشتر همکاران ما به دلیل بی خوابی های طولانی به دیابت و بیماری های قلبی مبتلا شده اند، هر چقدر هم در طول روز بتوانید استراحت کنید جای خواب شب را نمی گیرد.شب هایی هم که خانه هستیم گاهی تا نیمه های شب نمی توانیم بخوابیم، این خستگی ها و عدم وجود هوشیاری کامل در صبح جدا از بیماری، تبعات منفی دیگری هم برایمان داشته است.مسئله ای که کار را برایمان سخت کرده، کمبود نیرو است، باید بپذیریم که تمایل به کار در شیفت شب کم است، در این سالها تعدادی از همکاران بازنشسته یا بازخرید شده اند یا خدای نکرده از میان‌مان رفته اند و تقریبا هیچ جایگزینی برای آنها نبوده، ترافیک کاری هم که چندبرابر شده و بر دوش همان عده کم است. از طرفی به دلیل محدودیت زمانی برای ارسال پست، باید کار سریع‌تر انجام گیرد و از طرف دیگر هم اینکه، دید و تمرکز انسان در شب کمتر است و درصد خطا بالاتر، از این رو کارمند برای جبران این مسئله با فشار بیشتری مواجه می شود.
ادامه می دهد؛ اگر ادارات به دلیل بدی آب و هوا، برف، سرما و… تعطیل شوند یا تعطیلات رسمی باشد، هیچکدام اینها شامل حال ما نمی شود، ما در خط مقدم همیشه سرکار هستیم. معتقد است؛ در شیفت شب، کمتر دیده می شویم، حتی شاید کارمندان روز خیلی از ماها را نشناسند، کمتر ترفیع رتبه گرفته یا مورد تقدیر قرار می گیریم، در کل در حاشیه هستیم.در آخر می پرسم، آیا برای بهبود شرایط کاری‌تان، انتظار یا پیشنهادی دارید؟ انتظار خاصی نداریم، جز اینکه ما هم مثل کارمندان روز دیده شویم، مدیران ارشد شرکت ملی پست مثل سایر بازدیدهایی که از مناطق و ادارات پستی دارند به ما در شیفت شب هم سر بزنند و شرایط کاری ما را از نزدیک لمس کنند و ما هم مورد تقدیر و تشویق مالی و معنوی بیشتری قرار بگیریم.
از اینکه صمیمانه و خودمانی حرف‌ها و درد دل همکاران گرامی شیفت شب را با ما در میان گذاشت تشکر می‌کنم و هنوز در فکر اینهمه سال کار در شیفت شب هستم، تصورش هم سخت است، ۲۷ سال … خودش یک عمر است. فکر می کنم، در زندگی یک انسان، چه مسائلی ممکن است دست به دست هم بدهند تا خود را راضی کند که خواب ناز و آسودگی و آرامش شبانگاهان را برخود حرام کرده و در دل شب همچون روز به فعالیت اثرگذار و هدفمند بپردازد.
نوشته ازحدیث دانش راد