در حقیقت دو تفاوت ماهوی بين تعاوني هاي سنتي و نسل جديد تعاونی های فعال در حوزه روستایی و کشاورزی وجود داردغ يكي اينكه تعاوني های نسل جدید هدف گرا، نتیجه محور و داراي اعضاء خاص بوده و عضويت در آنها آزادانه نيست. ديگر اينكه روش اجرايي آنها نيز بر محور محصولی خاص و بر اساس قراردادي است كه بين اعضاء و شخصیت حقوقی تعاوني شكل گرفته است. فعاليت تعاوني های نسل جديد در نتيجه تمايل اعضا به هماهنگي در زنجیره ارزش فعاليت هاي تعاوني با موقعیت های بازاری و تقاضاي كشاورزان برای سود بیشتر در زنجیره، کشف بازارهای نو و اخذ سهمی افزون تر از فروش در بازار محصولات کشاورزی شكل گرفته است.
تعاونی های نسل جدید فقط بر مبنای قرار گرفتن در نقطه ای مطمئن از زنجیره تامین تاسیس شده و مجوز می گیرند و مبنای تاسیس تعاونی کشاورزی بر خلاف کشور ما دستوری و از سر سیری یا بر اساس مناسبات اخذ وام کم بهره، معافیت های مالیاتی و روابط رانتی و بی قاعدگی و آشفتگی در تاسیس و ایجاد نیست؛ بلکه منطق ایجابی زنجیره ارزش در تشکیل تعاونی روستایی و کشاورزی حکم فرماست.
آنها از هیات مدیره حرفه ای، انعطاف پذیری در تنوع موضوعی اساسنامه ای و ساختارهای مالی محکم تری برخوردارند. ظهور فین تکها در بازار محصولات کشاورزی و ترکیب تکنولوژیهای جدید ارتباط اطلاعات با تلفنهای هوشمند منجر به تغییرات عمیقی و ساختاری در تعاونی های نسل نو شده است.
تقاضا برای ایجاد یک بازار آنلاین برای محصولات کشاورزی که به تعاونی های روستایی اجازه میدهد از بازارهای محلی خود فراتر رفته و محصولات خود را به بهترین خریداران عرضه کنند و تقاضای مصرفکنندگان شهری برای محصولات کشاورزی ارگانیک و سالم و شفافیت در زنجیره تأمین غذا از جمله مواد غذایی ارگانیک که امروزه بسیاری از مردم در حال حرکت به این سمت هستند، به سرعت در حال افزایش است.
تعاونی ها با در اختیار داشتن فین تکهاي ناب، سریع الانتقال و خلاقانه خرید و فروش کرده فرصتهایی را نه تنها برای اعضاء؛ بلکه برای بانکها و معامله گران حرفه ای محصولات کشاورزی فراهم میآورد؛ فرصتهایی متنوع که سرچشمههای جدیدی را برای درآمدزایی در تعاونی های روستایی ایجاد میکند. از سوی دیگر فناوری بلاکچین هم که ساختاری غیرمتمرکز و باز است، پتانسیل ایجاد تغییرات پهن دامنه ای را در فعالیت تعاونی های کشاورزی فراهم ساخته است. بلاک چین نوعی فناوری زیرساختی است که میتواند فرآیندهای دیجیتالسازی، اتوماسیون و رهگیری (که همگی از عناصر بنیادین کشاورزی نوین هستند) را تسریع کند. خریداران محصولات تعاونی های تولید کشاورزی با کمک بلاک چین میتوانند از کیفیت محصولات خود مطمئن شوند. بلاک چین با شفافیت کامل در اکوسیستم تولید غذا و از بین بردن واسطهها و کاهش کارمزدها، قیمت محصولات تولیدی تعاونی های تولید کشاورزی را برای مصرف کننده شهری منصفانهتر ساخته و اعضای تعاونی ها که در گذشته محصولات خود را با قیمتی پایینتر به دلالها میفروختند بیشتر از حاشیه سود مطمئن برخوردار شوند.
فناوری بلاکچین، پتانسیل بزرگی در زمینه رفتارهای مسئولانه در حوزه کشاورزی دارد که مدیریت زمان واقعی، زنجیره تأمین، کاهش ریسک مالی و پرداخت با تلفن همراه را شامل میشود. استفاده از بلاکچین، توانایی تعاونی های تولید روستایی را برای ایجاد یک زنجیره تأمین کاملا شفاف و غنی با ارائه دادههای دقیق و کامل افزایش میدهد. فناوری بلاکچین اطمینان ایجاد میکند که هیچ یک از اعضای زنجیره تأمین نمیتوانند تغییری در این اطلاعات ایجاد کنند. با استفاده از بلاکچین، خریداران کلان شهرها میتوانند از روی اطلاعات برچسب مواد غذایی مطلع شوند که تعاونی چه چیزی را در چه زمانی برای تولید محصول به کاربرده است و محصول از کدام تعاونی در چه نقطه کشور تأمین میشود و چگونه تولید میشود.
در واقع ردیابی یک محصول از مزرعه تعاونی تا قفسههای فروش میتواند به جای چند روز یا چند هفته در عرض چند ثانیه انجام شود. فناوری بلاکچین در اروپا و ایلات متحده و کانادا، کارایی و شفافیت فعالیتهای تجاری در تعاونی های کشاورزی را در زمینه صنعت کالاهای تند مصرف افزایش داده است. فراموش نکنیم، زنجيره هاي ارزش در تعاونی های کشاورزی بر روي ايجاد ارزش از طريق نوآوري در محصولات يا فرآيندهاي مالی بازاريابي تمركز دارد . بررسي هاي به عمل آمده حاكي از آن است كه شركت هاي تعاوني توليد به دليل وجود زيرساخت هايي كه تاكنون از طريق تسطيح، يكپارچه سازي، اجراي عمليات آب و خاك و به كارگيري شيوه هاي نوين آبياري ايجاد كرده اند؛ در حال حاضر قادر به توليد متمركز محصولات كشاورزي بوده و در توليد تعدادي از اين محصولات داراي کوردهاي قابل قبولی می باشند. از سویی طرح ايجاد فروشگاه هاي زنجيره اي در ايران که از دهه 1350 ايجاد شد و فروشگاه های شهر و روستای در ارتباط با شركت هاي سهامي زراعي و تعاوني هاي توليد روستايي که به منظور حفظ بازار از شوك هاي ناگهاني و تعديل و تثبيت قيمت كالاهاي اساسي كشاورزي تشكيل شده، آخرين حلقه در زنجيره تأمين و ارزش محصولات كشاورزي تجارت و به عبارتي بازاريابي و بازارساني محصولات كشاورزي به شمار می آیند كه با وجود شركت هاي تعاوني توليد (63 اتحاديه استاني و شهرستاني و اتحاديه مركزي شركت هاي تعاوني توليد) يكي از وظايف اصلي آنها بازاريابي و بازاررساني محصولات توليد شده در شركت هاي تعاوني توليد بوده است این عناصر نقش مهمي را در تكميل زنجيره توليد (از جمله کشاورزان عضو تعاونی ها، تامینکنندگان، صنایع فرآوری، توزیعکنندگان، خردهفروشان، تنظیمکنندهها و مصرفکنندگان شهری) در اين شركت ها ايفا مي كند، اما دلیل ناموفق بودن شان، فقدان استراتژی فروش، رفتارها و روش های سنتی، بی توجهی به پارامترهای بازاری، اعتیاد به کمک های دولتی، غیرحرفه ای بودن هیات مدیره ها و عدم استفاده از فناوری های مالی و مدرن روز در بازار محصولات کشاورزی است. نباید از قافله ابتکارات و نوآوری های تکنولوژیک بازار مدار و حاکمیت شرکتی کارآ در تعاونی های نسل جدید غافل شد. باید بیشتر در این زمینه کار کرد و به بی تحرکی، رخوت و بوی ناکی و کهنگی روش ها در تعاونی های روستایی و کشاورزی خط بطلان کشید.