بازار سرمایه طی ماه‌های ابتدایی سالجاری شاهد برگزاری بخش عمده‌ای از مجامع شرکت‌های فعال در این بازار بود؛ به گونه‌ای که برگزاری این مجامع به خصوص در روزهای پایانی تیرماه به اوج خود رسید.
به گزارش اقتصادملت؛ گردهمایی سهامداران و مدیران که به منظور تصمیم‌گیری درباره مسائل مهم شرکتها برگزار میشود و اصطلاحا به آن مجمع عمومی اطلاق میشود؛ معمولا سالی یک‌بار یا آنطور که در اساسنامه پیش‌بینی‌شده است برای رسیدگی به ترازنامه و صورت سود و زیان سال مالی قبل و صورت دارایی و مطالبات شرکت و صورتحساب عملکرد دوره‌ای شرکت و رسیدگی به گزارش مدیران، اعضای هیات‌مدیره، بازرسان و سایر امور مربوط به حساب‌های سال مالی تشکیل میشود.
با توجه به اینکه امسال نیز شرکت‌های بورسی به دلیل وجود مشکلات متعدد اقتصادی و نوسانات نرخ ارز مجامع سالیانه خود را در شرایطی متفاوت‌تر از سال‌های قبل برگزار کردند و بسیاری از آنها توانستند رضایت سهامداران خود را جلب کنند؛ اما بودند شرکت‌هایی که به دلیل شفاف نبودن صورت‌های مالی و یا زیان‌ده بودن نتوانستند عملکرد خوبی داشته باشند و یا در مجامع گزارش‌های خوبی از عملکرد خود ارائه بدهند. در همین خصوص به سراغ بهروز خدارحمی عضو هیات‌علمی دانشگاه تربیت‌مدرس و مدیرعامل گروه مالی سپهر صادرات رفته و نظر وی را در خصوص کیفیت برگزاری مجامع امسال در مقایسه با سال‌های قبل جویا شدیم که ماحصل این گفت‌وگو در ادامه از نظرتان می‌گذرد:
– با توجه به فصل داغ مجامع شرکت‌های بورسی؛ به نظر جنابعالی مجامع امسال در مقایسه با سال‌های قبل چه تفاوت‌های مهمی داشته است؟
مدت‌ها است بازار سرمایه در کشورمان به یک پختگی قابلقبولی رسیده است و به نظر می‌رسد مجامع هم صحه دیگری بر آن گذاشتند. تا یکی دو سال پیش یا قدری پیشتر درصدد بودیم به این جمع‌بندی برسیم که آیا بازار سرمایه خوب است یا بد؟ بازار پر رونقی است و چشم‌انداز خوبی دارد یا نه؟ بازار رکودی است یا خیر؟ و … مواقعی که بازار سهام خوب بود، همه به سمت بازار هجوم می‌آوردند؛ مواقعی هم که خوب نبود؛ از بازار فاصله می‌گرفتند یا سهامشان را عرضه می‌‌کردند و از بازار بیرون می‌رفتند. پس از آن وارد مرحله‌ای شدیم که اولویت اول این بود که در هر شرایطی کدام دسته از صنایع وضعیت مطلوب‌تری دارند؟ کمی با تحلیل‌ها به صنایع نزدیک‌تر شده و حتی در بازارهایی که اصطلاحاً بازارهای خرسی و قرمز رنگ هستند و عرضه‌کننده بیشتری نسبت به خریدار سهم دارند؛ بررسی می‌کردیم کدام صنایع وضعیت بهتری دارند و کدام صنایع از وضعیت مطلوبی برخوردار نیستند. خوشبختانه مدتی است فعالان عمده بازار سرمایه به یک جمع‌بندی و پختگی خوبی در این خصوص رسیده‌اند. در واقع حالا با توجه به عملکرد شرکتها و چشم‌انداز و رفتار بازیگران در یک سهم به این نتیجه می‌رسیم کدام سهم از یک صنعت خاص وضعیت مطلوب‌تری دارد؟ چراکه بازار دیگر این موضوع را نمی‌پذیرد و به این پختگی رسیده است که از این مرحله عبور کند و مقداری جلوتر قضاوت کند. در یک صنعت علیرغم اینکه چشم‌انداز خوب یا منفی برای آن صنعت متصور است؛ تعدادی شرکتها در داخل آن صنعت قرار دارند که وضعیتشان از بقیه بهتر است و باید آنها را پیدا کرد که نشاندهنده آن است که به یک هوشمندی، پختگی و بلوغ بیشتری رسیده است. به نظر من مجامع امسال این غربالگری را انجام دادند.
از سوی دیگر اطلاعات در بازارهای سرمایه از کانال‌های مختلفی منتشر میشود و بسیاری از اطلاعاتی هم که انتشار پیدا می‌کند؛ قبل از مجامع شرکتها و حتی قبل از تهیه صورت‌های مالی در قالب گزارش‌های ادواری و مصاحبه‌های مدیران شرکتها و گزارش‌های تولید و فروش و غیره است که در بازار منتشر میشود. در واقع بسیاری از اطلاعات قبل از مجامع و پیش از تهیه صورت‌های مالی و حسابرسی شده در بازار منتشر میشود؛ بنابراین فعالان بازار با توجه به اطلاعاتی که با دقت بیشتری به دست می‌آورند؛ تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌هایی را راجع به تک تک سهم‌ها انجام می‌دهند که انتشار صورت‌های مالی و برگزاری مجامع به نوعی صحه‌گذاری برای پیش‌بینی‌هایی است که افراد با توجه به اطلاعات در دسترس داشته‌اند. آنچه در مجامع امسال اتفاق افتاد، عموماً از همین جنس بود؛ افرادی که هوشمندانه‌تر سهم‌هایی را با نگاه بنیادی انتخاب کرده بودند و وضعیت مناسب‌تری در صنعت خود داشتند که در مجامع هم مهر تأیید بر آنها گذاشته شد.
به نظر من بازار سرمایه پله پله به سمتی حرکت می‌کند که با توجه به وجود رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مختلف؛ عطش و تقاضا برای پاسخگویی و پاسخ‌خواهی از شرکتها و سرعت انتشار اطلاعات نسبت به قبل بسیار بیشتر شده است. تصور می‌کنم مجامع ما دیگر نمی‌توانند همچون سابق برگزار شوند؛ چراکه فعالان بازار سرمایه از کانال‌های مختلف اخباری را دریافت کرده و می‌خواهند در مجامع پاسخ‌خواهی و اطلاعات بیشتر و تحلیل‌های عمیق‌تری را دریافت کنند. به نظر بنده مجامع امسال بسیار بهتر از سال‌های قبل برگزار شد.
– به نظر جنابعالی تشدید تحریم‌ها بر عملکرد و بازدهی یا سودآوری شرکت‌های بورسی چه تأثیری داشته است؟
مطمئناً تحریم‌ها بر عملکرد شرکتها تاثیر بسزایی خواهد داشت. آنچه که مسلم است اینکه کشور از نظر اقتصادی در شرایط خوبی قرار ندارد و این موضوع هم ارتباطی به نهادها و شرایط اقتصادی داخل کشور ندارد. به هر حال ما در منطقه شرایط متفاوتی نسبت به سال‌های قبل داریم. چه خوب بود این اصلاحات و تحلیل‌ها و اثرگذاری آنها بر روی شرکتها را در شرایط آرام‌تری در بازار تجربه می‌کردیم؛ نه حالا که حتی اگر تصمیم درستی اتخاذ شود و به خوبی تحلیل و بهتر حرکت کنیم با محدودیت‌های کلانی که مخصوصاً طی یکی دو سال اخیر بر شرکتها حاکم بوده است روبه رو شویم.
– عملکرد بانک‌ها و بیمه‌های بورسی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بانک‌ها و بیمه‌های بورسی طی چند سال گذشته به دلیل تعدد نهادهای نظارتی با مشکلات متعددی مواجه هستند؛ چراکه برای بانک‌ها و بیمه‌های بورسی حداقل سه نهاد نظارتی وجود دارد. بانک‌ها و بیمه‌های بورسی یک نهاد ناظر تحت عنوان سازمان بورس دارند که طبیعتاً باید از قوانین و مقررات و گزارشگری مطابق با آنها تبعیت کنند. از طرفی دیگر هر کدام از این دو بخش یک نهاد ناظر تخصصی جداگانه دارند. بانک‌ها یک نهاد ناظری تحت عنوان بانک مرکزی و بیمه‌ها یک نهاد ناظری تحت عنوان بیمه مرکزی دارند که هم صنف با آنهاست و از نزدیک فعالیت‌های کسب‌وکاری آنها را رصد می‌کنند و هر کدام از آنها نیز قواعد خاص خود را دارند. سومین نهاد ناظر هم سازمان حسابرسی است که این نهاد هم دغدغه‌های خاص خود را دارد. با تمام تغییر و تحولاتی که طی سالیان اخیر به صورت شتابان صورت گرفته است؛ این چند نهاد ناظر که منطقاً می‌توانستند با یکدیگر به یک اجماع برسند و یک‌‌سری گزارش‌ها و صورت‌های مالی و استانداردها را داشته باشند و به جمع‌بندی برسند؛ متاسفانه تا این لحظه صورت نگرفته است و هر کدام از این نهادها فقط به فکر برآورده کردن دغدغه‌های سازمانی خود بوده‌اند. نهایتاً مجموعه شرکت‌هایی همچون بانک‌ها و بیمه‌ها در این میان با آسیب‌های جدی مواجه شدند. این چند دستگی باعث شد عموماً این دست از نهادها چه نهادهای بیمه‌ای و چه نهادهای بانکی که در بورس بودند؛ در گزارشگری صورت‌ها مالی خود دچار سردرگمی و یا تعلل شوند و یا مجامع خود را با تاخیر برگزار کنند.
– به نظر شما بهتر است شرکتها تقسیم سود بیشتری بین سهامداران داشته باشند یا اینکه بخشی از درآمدهای خود را به تقسیم سود و بخشی دیگر را برای طرح‌های توسعه‌ای اختصاص دهند؟
شرکتها با یکدیگر متفاوت هستند. اگر شرکتی فرصت‌های سودآوری و توسعه‌ای داشته باشد و سهامدار هم این موضوع را ببیند و بداند که اگر سودی تقسیم نمی‌شود صرف افزایش سرمایه و توسعه آن شرکت خواهد شد؛ قطعا به دنبال گرفتن سود نخواهد بود. اگر این موضوع به صورت ملموس باشد و بلافاصله این اتفاق یک اثر مثبت بر روی قیمت سهام بگذارد و قیمت سهم افزایش پیدا کند؛ کمتر سهامداری پیدا میشود که با این اقدام مخالفت کند. نکته حائز اهمیت اینکه شرکتها نباید شگفتی یا سورپرایزی را برای سهامداران نسبت به رویه‌های سابق داشته باشند.#معصومه صالحی