دکتر حسین شیرزاد معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان مرکزی تعاون روستایی کشور در گردهمایی مدیران استانی تعاون روستایی کشور گزارش جامعی ار وضعیت عملکرد مالی شبکه ارائه داد.
وی در این گزارش جامع گفت: تعاونی قدرتمند و رقابتی محصول مسئولیت مشترک همه اعضای هیأت مدیره، مدیران و اعضای تعاونی است. امروزه شبکه تعاونی های کشاورزی و روستایی ایران دارای تعداد ۷۳۳۲ اتحادیه، شرکت های تعاونی و تشکل های کشاورزی با ۱۳ اتحادیه سراسری و ملی و تعداد ۲۷۷۵ شرکت تعاونی روستائی با ۳۳۶ اتحادیه استانی و شهرستانی و ۴.۴۱۸.۶۵۱ نفر؛ تعداد ۱۹۰۲ شرکت تعاونی کشاورزی با ۱۱۱ اتحادیه استانی و شهرستانی، تعداد ۳۰۹ شرکت تعاونی زنان روستايي در سطح استان ها و شهرستان ها با ۵۵.۳۶۸ نفر عضو، تعداد ۱۳۵۹ شرکت تعاونی تولید با ۶۷ اتحادیه استانی و شهرستانی و دارای ۳.۲۴۱.۶۱۴ هکتار اراضی کشاورزی اعضاء و ۴.۰۵۲.۰۴۶ هکتار اراضی کشاورزی تحت پوشش، تعداد ۳۰ شرکت سهامی زراعی ثبت شده با ۷۶.۰۰۰ هکتار اراضی تحت پوشش و ۸۱۰۵ بهره بردار، تعداد ۴۴۳ نظام صنفی کشاورزی استانی و شهرستان با ۱.۱۲۷.۳۰۷ عضو و ۱.۰۸۰.۰۰۰ فقره صدور پروانه فعالیت نظام صنفی بزرگترین شبکه روستایی کشور در بازارهای کار و سرمایه روستایی و کشاورزی محسوب مي شود.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با ذکر توانایی های شبکه و نرخ بازده دارایی ها و ارائه نسبت های مالی در فعل و انفعالات بازاری و مالی شبکه تعاون روستایی ملی گفت: در سال زراعی ۹۷-۹۶ عملکرد سازمان تعاون روستایی در خرید محصولات کشاورزی در سال ۹۶ حدود ۸ میلیون تن بود که ۱۰۰ هزار تن را خریدهای تضمینی و حدود ۳۰۰ هزار تن را خریدهای حمایتی سازمان و خریدهای توافقی محصولات کشاورزی برابر ۳ میلیون تن محصولات زراعی، باغی و دامی شامل غلات، دانه های روغنی، محصولات جالیزی، انواع میوه و محصولات لبنی تشکیل می داد.
وي همچنين خاطرنشان كرد: تعداد ۲۱۰۰۰ هزار نفر در شبکه تعاون روستایی کشور مشغول انجام فرآیندهای فوق هستند كه بیش از ۷۰ درصد این افراد دارای مدارک کارشناسی و بالاترند. این موضوع نشانگر این است که حمایت از شبکه های تعاون روستایی چه نقش مهمی در توزیع عادلانه ثروت داشته و بهترین مسیر برای افزایش توسعه دانش فنی در بخش کشاورزی است. بررسی آماری عملکرد مالی آذرماه ۹۷ و جدول تجمیعی عملکرد سال های ۹۵ و ۹۶ تمامي تشکل های تحت پوشش در مقام مقایسه با اطلاعات مقایسه ای عملکرد سال ۹۵ و ۹۶ تعاونی های تحت پوشش نشان می دهد که تعداد واحد های فعال از ۵۰۴۷ واحد در سال ۹۵ به ۵۰۲۰ واحد در سال ۹۶ کاهش یافته است. اما مبلغ سرمایه تعاونی های روستایی و کشاورزی کشور از ۷.۲۷۵.۲۰۵ میلیون ریال در سال ۹۵ به مبلغ ۷.۹۶۸.۶۳۰ میلیون ریال در سال ۹۶ افزایش یافته است. در خصوص حجم مبلغ ذخیره قانونی تعاونی های روستایی و کشاورزی کشور باید عنوان كرد كه این رقم از ۶.۱۱۶.۹۰۰ میلیون ریال در سال ۹۵ به ۶.۶۳۰.۰۵۷ میلیون ریال افزایش یافته است. طی این دوره تعداد تعاونی های سودده از ۳۶۸۳ واحد در سال ۹۵ به ۳۵۷۲ واحد در سال ۹۶ کاهش یافته و تعداد تعاونی های زیان ده از ۱۰۵۲ واحد در سال ۹۵ به ۱۱۲۶ واحد در سال ۹۶ افزایش و تعداد تعاونی های سر به سر از ۲۱۰ واحد در سال ۹۵ به ۲۳۹ واحد در سال ۹۶ افزایش یافته است. مبلغ سود تعاونی ها از ۱.۷۸۸.۷۴۵ میلیون ریال درسال۹۵ به ۱.۷۴۸.۷۵۰ میلیون ریال درسال ۹۶ کاهش یافته است.
مبلغ زیان تعاونی های روستایی و کشاورزی کشور از ۶۳۸.۸۶۹ میلیون ریال درسال ۹۵ به ۷۷۱.۰۸۰ میلیون ریال در سال ۹۶ افزایش یافته است. البته در این بازه زمانی میزان مطالبات راکد از مبلغ ۶.۴۴۷.۶۹۳ میلیون ریال در سال ۹۵ به مبلغ ۵.۸۵۷.۳۶۹ میلیون ریال کاهش یافته اما میزان کل مطالبات از مبلغ ۲۵.۱۷۶.۹۵۳ میلیون ریال در سال ۹۵ به مبلغ ۳۰.۸۸۱.۵۸۲ میلیون ریال افزایش یافته است. ذکر این نکته ضروری است که اگرچه درصد مطالبات راکد به کل مطالبات از ۲۵.۶ درصد در سال ۹۵ به ۱۸.۶ درصد کاهش یافته است. اما میزان بدهی به اشخاص حقیقی و حقوقی تا پایان سال ۹۶ به مبلغ ۳۷.۶۸۶.۵۴۹ میلیون ریال رسیده و سرجمع میزان زیان انباشته شبکه تا پایان سال ۹۶ به مبلغ ۲.۴۱۷.۴۱۷ میلیون ریال ارزیابی می شود.
دکتر شیرزاد در پایان اشاره کرد که در سال زراعی پیش روی، تعاونی روستایی و کشاورزی باید با حفظ ذخایر رفتارهای منطقی و عقلانیت تجاری از خود نشان دهد. تعاونی کشاورزی باید فرصت های بازاری را بشناسد و درک کنند با چه سازوکاری به طور فرصت مدار و سودجو در خدمت بازار کشاورزی و تحولات آن قرار گیرد.
هیأت مدیره و مدیریت تعاونی کشاورزی باید در حفظ سوابق، دقیق و صحیح فعالیت های مالی موظف باشند. مدیر و هیأت مدیره باید به طور دقیق بدانند که جایگاه مالیه تعاونی سرمایه گذار، وکیل و تحلیلگر مسائل مالی کجاست تا بتوانند تصمیمات درست مالی- تجاری اتخاذ کنند.