مژگان صالحی : طی روزهای اخیر مستندی با محتوای ترویج چندهمسری در فضای مجازی منتشر شده که بازخوردهای مختلفی را به همراه داشت.در این کلیپ که آقایی در کنار 4 همسر خود از مزایای چند همسری صحبت می‌کند؛ مطالب و نکات قابل تامل و البته تاسف‌‌انگیزی وجود دارد.
در خصوص اینکه هدف اصلی از تهیه چنین مستندی و انتشار آن در فضاهای مجازی چیست و با چه نیتی بوده، خود ابهام اصلی است؛ چراکه اگر فردی چنین دیدگاهی دارد که داشتن چند همسر به مراتب بسیار بهتر از تک همسری است، دلیلی وجود ندارد که آن را در معرض نمایش عموم قرار دهد و در واقع در خصوص جزئی‌ترین مسائل زندگی خود و همسران جوانش چنین بی‌‌پروا و بی‌‌ادبانه سخن بگوید.
اما نقد اصلی به دیدگاه این فرد و همسران وی در خصوص نقش زن در خانه، خانواده و جامعه است. در این فیلم بارها عنوان شده که در صورت نبود مادر؛ فرزندان در کنار مادران دیگر بوده و کمبودی احساس نمی‌کنند!! در قسمتی دیگر همسر دوم می‌گوید سوالات شرعی خود را از همسر چهارم می‌پرسیم!! و در بخشی دیگر گفته می‌شود اگر مادری یک ماه در کنار فرزند و یا همسر خود نباشد؛ مادران دیگر از آنها مراقبت می‌کنند و هزاران نکته دیگر که در این کلیپ چند دقیقه‌ای مطرح و باعث توهین به مقام و جایگاه زن و تشویش اذهان عمومی می‌شود.
از زمان دیدن این کلیپ تاکنون سوالات بیشماری فکر نگارنده که خود دارای همسر، دو فرزند و شاغل می‌‌باشد را به خود مشغول کرده است.
آیا نقش زن در خانه و خانواده فقط فرزندآوری، نگهداری از فرزند، همسر داری و خانه داری است؟ آیا همین که چند همسر به صورت ظاهری و در کنار هم مثل خواهر!! در خانه‌‌ای زندگی و از فرزندان هم نگهداری کنند؛ برای داشتن زندگی خوب، خوشبختی، رفاه و آسایش و رضایت؛ کافی است؟! اصلا با توجه به این همه مشکلات اقتصادی، افزایش لحظهای قیمت‌ها، کرایه خانه و … یک مرد می‌تواند از پس 4 همسر و فرزندان آنها برآید؟!
آیا از لحاظ عاطفی و احساسی به نیازهای این همتاها و حتی فرزندان آنها به اندازه کافی توجه می‌شود؟! یا در قسمتی گفته می‌شود که سوالات شرعی را از همسر چهارم می‌پرسیم!!!!! مگر یه فرد در طول روز و یا حتی زندگی خود چقدر سوال شرعی برایش به وجود می‌آید که برای پاسخگویی به آنها بودن یک فرد آگاه به این مسائل در خانه به عنوان یک مزیت حساب می‌شود؟!!
مگر ما در کشور عزیز و اسلامی‌مان ایران کم داریم مراکزی که به صورت شبانه‌روزی آماده پاسخگویی به سوالات شرعی متقاضیان هستند؟
با نگاهی گذرا به این بانوان می‌توان چنین نتیجه گرفت 4 همسر این مرد حتی در ظاهر هم به نظر نمی‌آید که رضایت چندانی از زندگی خود داشته باشند که قیافه‌های غم‌زده و خالی از هرگونه احساس آنها نشانی بر این مدعاست. از سوی دیگر سوالی که مطرح است اینکه وقتی این بانوان شاغل نیستند؛ چه دلیلی دارد که برای یک ماه به سفری بروند آن هم بدون فرزندانشان؟! و آیا مادران دیگر به صورت 100 درصد می‌توانند جای مادر واقعی آنها را بگیرد؟!
در شرایطی که به خاطر مشکلات متعدد اقتصادی موجود بسیاری از آقایان گرامی در اداره یک زن و دو فرزند خود به سختی گذران ایام می‌کنند و با شرایطی که امروزه بانوان محترم زیادی همپای مردانشان در خارج از خانه مشغول فعالیت اجتماعی هستند تا بتوانند جوابگوی هزینه‌های جاری زندگی باشند؛ چگونه چنین فردی به راحتی از داشتن 4 همسر و فرزندان آنها راضی بوده و فشاری بابت گرانی‌ها و بالا بودن هزینه‌های زندگی احساس نمی‌کند؟!
به نظر می‌رسد دیدن این مستند بیشتر از اینکه تاثیری در ترویج ازدواج و حتی پدیده چند همسری آن هم در صورت لزوم داشته باشد؛ بیشتر به مثابه کلیپی طنز و تلخنامه‌ای است که فقط چند روزی مردم را به خود سرگرم کرده و نه تنها باعث افزایش ازدواج جوانان می‌شود که حتی سبب می‌شود افراد بیشتری از ازدواج دوری کرده و این سنت حسنه را از فکر و ذهن خود خارج کنند.
این آقا که نشانه‌ای از تنوع طلبی برخی از اندک مردان این مرزوبوم است؛ هر کدام از همسران خود را از یک استان گرفته و ادعا می‌کند که آنها هیچ مشکلی با این موضوع ندارند؛ در حالی که خود در خصوص تحصیلات همسر چهارم لحظهای دچار فراموشی شده و با مکث جواب می‌دهد؛ چگونه است که می‌‌خواهد این مسیر را با همین شتاب ادامه دهد؟!
نکته بعدی گیج شدن فرزندان در مقابله با این تعداد مادر است. شاید تا زمانی که کودک هستند مشکلی وجود نداشته باشد، اما زمانی که به سن مدرسه برسند و وارد محیط‌های آموزشی شوند صد درصد با این تضاد مواجه شده که اکثر کودکان دارای یک پدر و یک مادر هستند اما آنها یک پدر و 4 مادر با عقاید، طرزفکرها و قومیت‌ها‌ی مختلف دارند. این کودکان در محیطی رشد می‌کنند که دچار چندگانگی است و همین موضوع بر روی جسم و روح آنان تاثیرات زیادی خواهد داشت. در همین
خصوص نباید فراموش کرد که این کودکان قطعا آسیب پذیری بیشتری نسبت به همنوعان خود دارند.
نکته مهمتر اینکه در کشور عزیزمان ایران مادران و زنان بسیاری وجود دارد که هم مادری دلسوز و نمونه و هم همسری مهربان و صبور هستند. تعدادی از آنها حتی خارج از منزل نیز به فعالیت‌های اجتماعی زیادی می‌پردازند و در بسیاری موارد حتی جزء بانوان نمونه در عرصه کار یا تحصیل نیز محسوب می‌شوند. در واقع هم از فرزندانشان نگهداری می‌کنند، هم به نیازهای همسر خود به خوبی پاسخ می‌دهند، هم به امورات مربوط به خانه مشغولند و هم به عنوان کارمند و فردی اجتماعی و حتی تحصیلکرده فعالیت دارند، اما هیچ وقت گله‌ای نداشته و همواره با دلسوزی و صبوری به زندگی خود با همه سختی و مشکلاتش ادامه داده‌اند. یا حتی مادران ما که در قدیم تعداد بیشتری فرزند داشته و به همه امورات خود به خوبی رسیدگی کردند؛ چرا پدرانمان چنین نیازهایی را احساس نکردند؟!
این در حالی است که همسران این آقا قبل از ازدواج مشغول فعالیت اجتماعی بوده اما در کمال تعجب همگی بعد از ازدواج با صلاح خودشان!! از ادامه فعالیت‌های اجتماعی و کار در بیرون از منزل خودداری کرده و به امر فرزند آوری و همسر داری پرداخته‌اند.
از سوی دیگر در همه جوامع مشاغلی همچون پرستاری و خدمتکاری و مواردی از این دست وجود دارد که شاغلان در این حرف هم نیاز به داشتن شغل و کسب درآمد از این طریق دارند. به نظر می‌رسد این فرد می‌توانست برای کمک به همسر اول خود در نگهداری از فرزند در شرایط سفر و بیماری و یا برای انجام امورات منزل از پرستار و یا خدمتکار استفاده کند تا از این طریق هم کانون گرم خانواده‌اش از امنیت و آرامش بیشتری برخوردار باشد و هم برای این افراد نیز شغل و درآمدی وجود داشته باشد.
از سوی دیگر دختران و پسران جوانی در سن ازدواج هستند که بنا به دلایل متعددی همچون نداشتن خانه و شغل و یا بالابودن هزینه‌ها از ازدواج شانه خالی کرده و دایما این موضوع را به تعویق می‌اندازند؛ چگونه فردی با این شرایط به ترویج چند همسری می‌پردازد؟
در همین راستا چندی پیش نیز اخباری مبنی بر راه‌‌اندازی کارگاه ترویج چند همسری در فضاهای مجازی منتشر شد که با بازخوردها و مقاومت‌‌های زیادی مواجه شد و حال در مستندی بدین مضمون باز به موضوعی پرداخته می‌شود که کاملا واضح و مبرهن است بدون هیچگونه مطالعه و کار کارشناسی شده و دقیقی صورت گرفته که قطعا تبعات منفی آن بیش از آثار مثبت مدنظر تهیه‌کنندگان و انتشاردهندگان چنین مستندی خواهد بود.
این در حالی است که آیتالله موسوی بجنوردی پدر همسر سیدحسن خمینی و مدیر گروه فقه و حقوق پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب‌اسلامی در گفتگویی مشروعیت همسر دوم را در شرایط امروز به گونه‌ای جدی زیر سوال می‌برد و با تأکید بر اینکه همسر دوم مصداق شکنجه همسر اول است؛ دیدگاهی بر خلاف فتوای مشهور فقیهان را در این خصوص مطرح می‌کند.
آیتالله بجنوردی می‌گوید: وجود همسر دوم برای همسر اول مصداق شکنجه است و شبهه شرعی هم دارد. قرآن می‌فرماید: «در صورت برقراری عدالت می‌توانید همسر دیگری اختیار کنید». حال من از شما می‌پرسم مرد 50 ساله‌ای که زن 20 ساله می‌گیرد؛ می‌تواند بین این دو عدالت برقرار کند؟
به گفته وی وقتی ما از حقوق زن در اسلام سخن می‌گوییم؛ حرف‌هایی جدی داریم. من معتقدم که هیچ مردی نمی‌تواند دو تا زن بگیرد. این تعدد زوجات برای سرپرستان یتیمان است. قرآن می‌فرماید: «شما سرپرستان یتیمان مبادا کالای خوب را برای خودتان بردارید و کالای بد را برای یتیمان بگذارید و در ادامه نیز می‌فرماید: ای سرپرستان یتیمان اگر خوف دارید و مى‌ترسید از اینکه (به هنگام ازدواج با دختران یتیم) عدالت را رعایت نکنید(از ازدواج با آنان چشم‌پوشى کنید و) با زنان پاک (دیگر) ازدواج کنید دو یا سه یا چهار همسر و اگر مى‌ترسید عدالت را (درباره همسران متعدد) رعایت نکنید؛ تنها یک همسر بگیرید…»
آیتالله بجنوردی معتقد است: فراموش نکنیم که باز هم در ادامه همان آیه خداوند می‌فرمایند: اگر در مورد آنها هم نمی‌توانید عادل باشید، یکی بیشتر نمی‌توانید بگیرید. ببینید اگر دومی را گرفتید؛ اولی باطل است چون در مقام حکم وضعی تعریف می‌شود و نه حکم تکلیفی. به خدا قسم اسلام غریب است. متاسفانه با شهوات خودمان تفسیر به رای می‌کنیم و همین سبب پیدایش اشکالات می‌شود.
