ایران با 3270 میلیون تن ذخایر کامل معادن سنگی قادر به تولید سالانه 5 میلیون تن سنگ تزئینی و صادرات آن به بازارهای بینالمللی است؛ به گونه‌ای که از لحاظ تولید سنگ پس از کشور ایتالیا می‌تواند رتبه دوم جهان را از آن خود کند.
به گزارش اقتصاد ملت ؛ مطابق آمار موجود در حوزه تولید سنگ تزئینی طی سالهای اخیر در ایران هر ساله افزایش 12 درصدی را شاهد بوده‌ایم، اما سال گذشته با روند کاهشی؛ تولید سنگ از 17 میلیون تن به 11 میلیون تن رسیده است.
در حال حاضر ایران چهارمین تولیدکننده سنگ‌های نیمه پردازش در جهان است؛ در حالی که تنها 3 درصد از سهم جهانی را در اختیار دارد. این در حالی است که پتانسیل معان ایران در جهان رتبه چهارم را دارد و بازار داخلی نیز طی سالهای اخیر رشد خوبی داشته است.
صنعت سنگ اما طی سالهای اخیر با مشکلات عدیده‌ای مواجه بوده است؛ از جمله قدیمی بودن و فرسودگی ماشین‌آلات فرآوری و نبودن تکنولوژی‌های لازم در این واحدها که باعث دور ریز شدن سنگ‌ها به هنگام برش و بلااستفاده ماندن باطله‌ها و ضایعات در خطوط تولید شده است. به گونه‌ای که بر اساس استانداردهای جهانی میزان باطله به هنگام فرآوری باید 3 درصد باشد، اما این رقم در ایران 7 تا 10 درصد است.
بر اساس این گزارش سال 96 طی مراسمی با حضور مسئولان و مقامات محلی؛ کلنگ کارخانه تولید انواع سنگ ساختمانی در پیکره صنعتی در چابهار به زمین زده شد. پیش از این قرار بود این کارخانه که پس از 5 سال مطالعه و تحقیقات در این منطقه جانمایی شده بود؛ در زمینی به مساحت 9 هکتار مشتمل بر 3 هکتار سوله و 7 هزار مترمربع ساختمان‌های خدماتی و اداری ظرف مدت 24 ماه با سرمایه‌گذاری 39 میلیون یورویی راه‌اندازی شود. همچنین پیش‌بینی شده بود که ماشین‌آلات این کارخانه از کشور ایتالیا خریداری شده و با راه‌اندازی آن سالانه یک‌میلیون متر مربع انواع سنگ‌های گرانیت، مرمریت، تراورتن و مرمر در این مکان تولید شود که در فاز اول برای 125 نفر به طور مستقیم و 250 نفر به طور غیرمستقیم ایجاد اشتغال می‌کرد. هدف تعریف شده برای جذب ۷۵ درصد نیروی بومی با مشخصه ۵۰ درصد بانوان بود.
در حال حاضر ایران چهارمین تولیدکننده سنگ‌های نیمه پردازش در جهان است؛ در حالی که تنها 3 درصد از سهم جهانی را در اختیار دارد. این در حالی است که پتانسیل معان ایران در جهان رتبه چهارم را دارد و بازار داخلی نیز طی سالهای اخیر رشد خوبی داشته است.
صنعت سنگ اما طی سالهای اخیر با مشکلات عدیده‌ای مواجه بوده است؛ از جمله قدیمی بودن و فرسودگی ماشین‌آلات فرآوری و نبودن تکنولوژی‌های لازم در این واحدها که باعث دور ریز شدن سنگ‌ها به هنگام برش و بلااستفاده ماندن باطله‌ها و ضایعات در خطوط تولید شده است. به گونه‌ای که بر اساس استانداردهای جهانی میزان باطله به هنگام فرآوری باید 3 درصد باشد، اما این رقم در ایران 7 تا 10 درصد است.
همچنین برای کارخانه برش سنگ با ظرفیت سالیانه یک میلیون متر مربع که ۸۰ درصد آن به بازارهای صادراتی راه یابد و بقیه در داخل مصرف شود با سرمایه‌گذاری حدودا ۵۲ میلیون یورو با مشارکت طرف‌های ایتالیایی پیش‌بینی شده بود. اما امروز با گذشت چند سال از کلنگ‌زنی این کارخانه؛ هیچ‌کدام از اهداف مدنظر محقق نشده است.
مهندس سپنتا دانشمند مدیرعامل شرکت تجارت تات مکران در گفتگویی با خبرنگاران از مشکلات پیشروی این صنعت و عواملی که مانع از راه‌اندازی این پروژه اقتصادی شده است؛ سخن گفت.
وی در ابتدا در خصوص مزایای صنعت سنگ گفت: بررسی‌‌ها نشان می‌دهد که ارزش تجارت جهانی بازار این بخش سالیانه بیش از ۲۰ میلیارد دلار است، اما ایران متناسب با ظرفیت‌ها و توانمندی خود از این بازار بهره نمی‌گیرد. این در حالی است که تنوع سنگ ایران از لحاظ رنگ و کیفیت آن همواره به عنوان یک فاکتور در بازارهای جهانی مورد توجه بوده، اما متاسفانه از این قابلیت‌ها به خوبی استفاده نشده و فرصت‌های موجود در اختیار رقبا قرار گرفته است.
/ مهندس دانشمند با بیان اینکه چین بزرگترین سهم را در بازار سنگ‌های تزئینی و نما دارد که افزون بر ۳۵ درصد است، گفت: این رقم برای ایران تنها یک درصد برآورد شده است. این در حالی است که ایران در بین پنج تولیدکننده شاخص سنگ تزئینی و نمای ساختمانی در جهان قرار دارد، اما در زمینه صادرات تاکنون نتوانسته‌ایم جایگاهی متناسب با قابلیت‌ها و توانمندی‌های خود داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه امروز نزدیکی به مبادی صادراتی یکی از فاکتورهای مهم برای موفقیت در امر صادرات محسوب می‌شود، گفت: در دنیا هزینه‌های ترابری و حمل‌ونقل نقش تاثیرگذاری در رقابت تجاری دارد. این در حالی است که ایران توانایی این را دارد که سالانه پنج میلیون متر مربع سنگ فرآوری به بازارهای جهانی عرضه کند، اما تحقق این مهم نیازمند بسترسازی و از همه مهمتر حمایت از سرمایه‌گذاری است.
این فعال صنعت سنگ در حالی که لازمه رقابت در بازارهای بینالمللی را برخورداری از فاکتورهای مورد پذیرش دنیا از جمله برخورداری از استانداردها و استفاده از ماشین‌آلات روز دانست، در ادامه گفت: امروز تحریم‌های داخلی بیشتر یا همپای تحریم‌های خارجی به روند صادرات کشور آسیب می‌زند که لازم است نسبت به برنامه‌های اجرایی دستگاه‌های خدماتی در ارتباط با رشد صادرات بازنگری لازم صورت گیرد.
دانشمند در ادامه به کارخانه برش سنگ چابهار که سال 96 کلنگ احداث آن به زمین زده شد اشاره کرد و گفت: انتظار می‌‌رفت این واحد صنایع معدنی از زمان واگذاری زمین ظرف ۲۴ ماه تکمیل و به بهره‌‌برداری برسد، اما به دلیل شرایط بینالمللی طرف ایتالیایی از این طرح خارج شد.
وی گفت: انتظار می‌‌رفت منطقه آزاد چابهار از دایره شمول تحریم‌ها خارج باشد و به دلیل اینکه به سرزمین اصلی متصل است و از همه مهمتر از مزیت حمل‌ونقل و ارتباط با آب‌های آزاد برخوردار است، برای سرمایه‌گذاری شرایط مناسب‌تری داشته باشد، اما مشکلات مربوط به تامین انرژی، موضوع سرمایه‌گذاری ارزی و سپس سرمایه‌گذاری از منابع داخلی و … از جمله موانع پیشروی راه‌اندازی این پروژه بوده است.
این فعال صنعت سنگ تزئینی و نما اضافه‌کرد: قصد بر این بود که وام این پروژه ارزی باشد و بازپرداخت آن نیز به صورت ارزی انجام گیرد، اما این مهم محقق نشد و ارجاع به تسهیلات منابع داخلی از جمله بانک صنعت‌ومعدن هم پاسخگو نبود.
وی خاطرنشان کرد: بروکراسی اداری برای تامین منابع از سوی سیستم بانکی سبب شد زمان زیادی تلف شود و ابزاری برای شتاب بخشیدن به این مهم در اختیار ما نبود.
دانشمند با بیان اینکه چابهار به باتلاق سرمایه‌گذاری تبدیل شده است، گفت: اکنون با سپری شدن مدت زمان بیش از سه سال از زمان واگذاری زمین و به نتیجه نرسیدن این طرح؛ شنیده می‌شود که سازمان چابهار از فسق قرارداد سخن به میان آورده است؛ در حالی که مشکلات پیش آمده برای مجموعه تجارت تات مکران خارج از حیطه اختیار بوده و این واقعیتی است که پیشروی ما قرار دارد.
