فولاد هرمزگان نمونه‌ای موفق از شرکت‌های فعال در صنعت فولاد است که با دنبال کردن استراتژی‌های زیست‌محیطی متناسب با شرایط و ظرفیت‌های موجود در منطقه در طول سال‌های فعالیت خود، ضمن ایجاد مزیت اقتصادی برای استان هرمزگان و افزایش مزیت رقابتی در صنعت فولاد کشور، به ثبات و تحکیم شرایط زیست‌محیطی منطقه کمک شایانی کرده است.

به گزارش اقتصاد ملت به نقل از روابط عمومی شرکت فولاد هرمزگان؛ در این زمینه علی‌اکبر محمودصالحی، مدیر ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست شرکت فولاد هرمزگان به سؤالات خبرنگار روابط عمومی فولاد هرمزگان این‌چنین پاسخ داد:

   به‌عنوان سؤال نخست، در خصوص اهمیت توجه به ملاحظات زیست‌محیطی در توسعه فعالیت‌های اقتصادی و به‌ویژه در صنعت فولاد توضیح دهید.

صنعت فولاد به دلیل آنکه از یک طرف در بطن فرایند توسعه اقتصادی قرار گرفته و از طرف دیگر تعامل زیادی با محیط‌زیست دارد، توجه بسیاری از سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان صنعت سبز را در کشورمان به خود جلب کرده و سبب جهت‌گیری بسیاری از شرکت‌های فعال این صنعت استراتژیک و حیاتی کشور به سمت بهره‌گیری از تکنولوژی و روش‌های تولید دوستدار محیط‌زیست شده است.

امروزه به کمک پیشرفت‌های تکنولوژیکی و در پرتو آن گسترش و توسعه فعالیت‌های صنعتی، میزان بهره‌برداری بشر از منابع طبیعی و مداخله در محیط‌زیست در مقایسه با گذشته به‌شدت افزایش یافته که این مسئله ریسک‌های قابل‌توجهی در زمینه بر هم خوردن تعادل محیط‌زیست به دنبال داشته است. تغییرات اقلیمی، ضرورت حفظ سلامت محیط‌زیست را به یک پارامتر مهم در عرصه سیاست‌گذاری‌های اقتصادی تبدیل کرده و با توجه به استانداردهای تعریف‌شده در مفهوم «صنعت سبز»، فعالیت‌های اقتصادی به نحوی ساماندهی می‌شود که کمترین آسیب را به محیط‌زیست وارد کنند.

   موضوع صنعت سبز امروزه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مباحث ریست محیطی مطرح است. در این باره توضیح دهید.

موضوع حرکت به صنعت سبز و ارتقای شاخص‌های زیست‌محیطی به‌دلیل ماهیت و ابعاد فعالیت صنعت فولاد از اهمیت زیادی برخوردار است. میزان تولید و مصرف فولاد در جهان امروز به‌عنوان شاخص توسعه‌یافتگی در نظر گرفته می‌شود و این موضوع سبب شده رویکردهای جدیدی در حوزه صنعت سبز به این صنعت راه باز کند و با ایجاد سازگاری میان برنامه‌های توسعه و پایداری زیست‌محیطی، ادامه روند صعودی فرایند توسعه جوامع را در چارچوب اهداف توسعه پایدار تضمین کند. در ایران نیز ملاحظات زیست‌محیطی در صنعت فولاد به‌دلیل نقش و اهمیتی که این صنعت در اقتصاد کشور دارد، قویاً پیگیری می‌شود.

   رویکرد نوین فولاد هرمزگان در ملاحظات زیست‌محیطی چگونه تعریف شده است؟

شرکت فولاد هرمزگان را می‌توان در بسیاری از عرصه‌ها پرچم‌دار اقدامات زیست‌محیطی و بهبود شاخص‌های آلایندگی و مصرف انرژی و آب دانست. این شرکت به‌عنوان یکی از قطب‌های استراتژیک صنعت فولاد ایران، با سابقه‌ای درخشان و ویژگی‌هایی منحصربه‌فرد در فرایند تولید، از تمام ظرفیت‌های موجود در منطقه بهره جسته است تا مشارکتی فعال و نقشی مؤثر در پیشبرد اهداف اقتصادی کشور داشته باشد. این مسئله هرگز سبب نشده است که فولاد هرمزگان در برنامه‌ریزی‌های خود ملاحظات زیست‌محیطی را در نظر نگیرد و پایداری زیست‌محیطی منطقه را هزینه دست‌یابی به اهداف انتفاعی کند. در این راستا، این شرکت اقدامات مؤثری را به‌منظور حفظ ثبات زیست‌محیطی منطقه و کنترل آلودگی‌های ناشی از فعالیت خود در حد مجاز و استانداردهای تعریف‌شده انجام داده است. با توجه به اینکه یکی از موضوعات اصلی در صنایع فولادی، انتشار گردوغبار ناشی از تولید نرمه‌های حاصل از نقل‌وانتقال مواد، کیفیت پایین و نوع دانه‌بندی مواد اولیه در این صنایع است، شرکت فولاد هرمزگان، سیستم‌های فیلتراسیون هوا را در تمامی بخش‌ها و خطوط تولید به‌منظور کاهش آلاینده‌های جوی نصب و راه‌اندازی کرده است.

   تاکنون چه اقداماتی انجام شده است؟

به‌عنوان نمونه می‌توان به استفاده از سیستم پوششی داگ‌هاوس در کوره قوس الکتریکی این شرکت اشاره کرد که منجر به کاهش قابل‌توجه در میزان انتشار بخارهای فلزی و گردوغبار در محیط شده است. نصب سیستم پایش آنلاین ذرات معلق در هوا در واحد فولادسازی و نصب و راه‌اندازی سیستم پایش آنلاین گاز در واحد احیا مستقیم جهت اطلاع و کنترل وضعیت آلایندگی گازهای خروجی (O2, CO, NOX, SO2) از دودکش مدول‌های «A» و «B» واحد احیا مستقیم مطابق با شیوه‌نامه نصب و راه‌اندازی سیستم‌های پایش لحظه‌ای و پیوسته سازمان حفاظت محیط‌زیست، از دیگر اقداماتی است که به‌منظور کاهش آلودگی‌های جوی در این شرکت انجام شده است.

   در خصوص پایش وضعیت خروجی‌های شرکت بیشتر توضیح دهید.

واحد محیط‌زیست، علاوه بر پایش لحظه‌ای گازهای آلاینده، با توجه به اهمیت انتشار کربن در مسائل زیست‌محیطی و معضل گرمایش جهانی و همچنین نبود اطلاعات کافی در زمینه میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای و دی‌اکسید کربن، پروژه اندازه‌گیری میزان انتشار کربن در فولاد هرمزگان را بر اساس استانداردهای تعریف‌شده از سوی انجمن جهانی فولاد پیاده‌سازی کرده است. روش محاسبه در این پروژه براساس ضریب انتشار دی‌اکسیدکربن به ازای میزان تولید محصول شامل فولاد و آهن‌اسفنجی و مصرف مواد اولیه شامل گندله، آهک، قراضه و مصارف انرژی و گاز و سایر مواد است و این محاسبات با استفاده از جدول استاندارد انجمن جهانی فولاد به ازای محصول تولیدی صورت می‌گیرد.

محمودصالحی مطرح کرد: شرکت فولاد هرمزگان با تکیه بر توان نیروی متخصص خود به‌منظور بهبود عملکرد زیست‌محیطی این شرکت اقدام به بهینه‌سازی سیستم‌های غبارگیر موجود کرده است. به‌کارگیری روشی نوین برای عملیات هم‌پوشانی فیلترهای کیسه‌ای به‌منظور بهینه‌سازی عملکرد فیلترها، نصب و راه‌اندازی سیستم آنلاین و آفلاین پالس‌زنی هوای فشرده، بهینه‌سازی سیستم‌های خشک‌کن هوا و حذف رطوبت از هوای فشرده، نصب و راه‌اندازی مانومتر جهت تست سنسورهای فشار، تعمیر شیرهای برقی بگ‌هاوس، تعمیر سنسورها و فلومترها و سنسورهای فشار و نشانگرهای کنترلی و راه‌اندازی دمپرها، ازجمله این اقدامات است.

   امروزه صنایع معدنی در زمینه تأمین آب پایدار با مشکلات عدیده‌ای مواجه‌اند. فولاد هرمزگان برای رویارویی با این مشکل چه تمهیداتی اندیشیده است؟

نظر به آب‌بر بودن فعالیت صنایع فولادی و ماهیت فرایندی این صنایع، شرکت فولاد هرمزگان در راستای مدیریت هرچه‌بهتر منابع آبی مورد استفاده و کاهش وابستگی به آب شهری، اقدامات مؤثری انجام داده است. اساس تأسیس این شرکت در نزدیکی آب دریا، علاوه بر تسهیل صادرات و دسترسی به آب‌های بین‌المللی، استفاده حداکثری از آب دریا به‌منظور به‌کارگیری در فرایند تولید بوده است. ازاین‌رو، این شرکت اقدام به ساخت یکی از پیشرفته‌ترین و مجهزترین آب‌شیرین‌کن‌های صنعتی به روش اسمز معکوس کشور کرده است. ظرفیت اسمی این آب‌شیرین‌کن معادل 30 هزار مترمکعب در روز است و بهره‌برداری از آن کمک شایانی به حفظ پایداری منابع آب شیرین استان هرمزگان کرده است. همچنین این شرکت اقدام به احداث سیستم تصفیه و بازچرخانی پساب صنعتی و 2 واحد تصفیه‌خانه فاضلاب انسانی کرده است؛ به‌طوری‌که در حال حاضر آلاینده‌های موجود در خروجی سیستم تصفیه‌خانه‌ها جهت تخلیه در منابع آب شیرین منطقه و آبیاری فضای سبز، کمتر از حد مجاز تعریف‌شده از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست است. علاوه بر این، فولاد هرمزگان با هدف کاهش بیشتر میزان آلایندگی آبی در استان هرمزگان، اقدام به راه‌اندازی شبکه جمع‌آوری و سیستم فیلتراسیون پساب بهداشتی و تصفیه فاضلاب‌های بهداشتی در نزدیکی محل فعالیت خود کرده است و از خروجی این سیستم عمدتاً برای آبیاری فضای سبز و شست‌و‌شوی معابر استفاده می‌کند.

   در حوزه پسماندها چه اقداماتی انجام شده است؟

علاوه بر اقدامات و سرمایه‌گذاری‌های یادشده مدیریت شرکت فولاد هرمزگان مقررات مربوط به نحوه جمع‌آوری، حمل و نگهداری و امحای پسماندهای حاصل از فرایندهای صنعتی و جانبی روغنی به‌منظور مدیریتِ بهتر پسماندهای آغشته به روغن و کاهش اثرات زیست‌محیطی ناشی از رهاسازی آن‌ها را در قالب دستورالعمل تدوین و به کلیه واحدهای شرکت و شرکت‌های پیمانکاری زیرمجموعه که پسماندهای روغنی تولید می‌کنند، ابلاغ کرده است. همچنین دستورالعمل زیست‌محیطی پیمانکاران و ایجاد جایگاه نگهداری روغن در محوطه پیمانکاران نیز در راستای اجرای هرچه بهتر ملاحظات زیست‌محیطی تدوین شده است. ضمن اینکه به‌منظور کنترل و جلوگیری از آلودگی خاک ناشی از ضایعات روغنی نیز جایگاه‌هایی در محوطه احیا و سالن فولادسازی برای نگهداری این ضایعات طراحی و اجرایی شده است.