بر اساس محاسبات مقدماتي اداره حساب‌هاي اقتصادي بانک مرکزی، توليد ناخالص داخلی به قيمت پايه (و به قيمت‌هاي ثابت سال 1395) در سه ماهه سوم سال 1401 به رقم 3821.9 هزار ميليارد ريال رسيد که نسبت به سه ماهه سوم سال 1400، رشد 5.3 درصدي را نشان می دهد. همچنين رشد اقتصادي بدون نفت طي دوره مذکور معادل 4.5 درصد بود که حکايت از محوريت بخش‌هاي اقتصادي غير نفتی در تحقق رشد اقتصادي سه ماهه سوم سال 1401 دارد.

به گزارش اقتصادملت و به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی؛ بررسی وضعیت سرمايه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی (به قيمت‌هاي ثابت سال 1395) مبین آن است که در سه ماهه سوم سال 1401 “تشکيل سرمايه ثابت ناخالص” از رشد 16.6 درصدي نسبت به دوره مشابه سال قبل برخوردار گرديد که اين ميزان رشد عمدتاً حاصل عملکرد رشد مثبت تشکيل سرمايه در بخش “ماشين آلات” معادل 28.3 درصد مي‌باشد.

در مجموع عملکرد توليد ناخالص داخلي کشور به قيمت پايه در نه‌ماهه سال 1401 “با احتساب نفت” و “بدون احتساب نفت” به قيمت‌هاي ثابت سال 1395 به ترتيب به 11569.3 و 10611.3 هزار ميليارد ريال رسيد که نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتيب با افزايش 3.7 و 3.2 درصدي همراه بوده است. تحقق رشد اقتصادي 3.7 درصدي در نه‌ماهه سال 1401 در امتداد رشد اقتصادي 4.4 درصدي سال‌1400، حکايت از روند رو به بهبود فعاليت‌هاي اقتصادي در کشور به رغم تداوم تحريم‌هاي اقتصادي دارد.

مولفه‌هاي رشد اقتصادي در سه ماهه سوم سال 1401
بررسي عملکرد رشد اقتصادي بر حسب گروه فعاليت‌هاي اقتصادي نشان مي‌دهد، رشد توليد ناخالص داخلي در سه ماهه سوم سال 1401 حاصل تحقق رشد مثبت ارزش افزوده در تمامي گروه‌ها بوده است. لازم به توضيح است در دوره مورد گزارش، رشد محقق شده گروه‌هاي “نفت و گاز”، “صنايع و معادن”، “خدمات” و “کشاورزي، جنگلداري و ماهيگيري” نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتيب معادل 15.4، 8.9، 3.3 و 1.1 درصد مي‌باشد.

بررسی توليد ناخالص داخلي برحسب اقلام هزينه نهايي (به قيمت‌هاي ثابت سال 1395) در سه ماهه سوم سال 1401 نشان مي‌دهد، “هزينه‌هاي مصرف نهايي بخش خصوصي”، “هزينه‌هاي مصرف نهايي بخش دولتي” و “تشکيل سرمايه ثابت ناخالص” به ترتيب از نرخ‌هاي رشد 11.3، 16.0 و 16.6 درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل برخوردار بوده‌اند. در اين دوره رشد تشکيل سرمايه ثابت ناخالص به تفکيک “ماشين آلات” و “ساختمان” به ترتيب معادل 28.3 و 6.9 درصد بوده است.

مولفه‌هاي رشد اقتصادي در 9 ماهه سال 1401
بررسي عملکرد رشد اقتصادي بر حسب گروه فعاليت‌هاي اقتصادي در نه‌ماهه سال 1401 نشان مي‌دهد، رشد ارزش افزوده گروه‌هاي “خدمات”، “صنايع و معادن”، “نفت و گاز” و “کشاورزي، جنگلداري و ماهيگيري” نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتيب معادل 2.8، 5.6، 9.3 و 1.1 درصد بود که به ترتيب از سهمي معادل 1.6، 1.3، 0.7، و 0.2 واحد درصد در رشد اقتصادي نه‌ماهه سال 1401 برخوردار بوده‌اند. در دوره مورد گزارش ارزش افزوده بخش “صنعت” به قيمت‌هاي ثابت سال 1395 از افزايش 8.0 درصدي نسبت به دوره مشابه سال 1400 برخوردار بود؛ به طور مشخص در اين بخش رشد شاخص توليد کارگاه‌هاي بزرگ صنعتي 100 نفر کارکن و بيشتر ‏‏‏‏- با اختصاص سهم حدود 70 درصد از ارزش افزوده بخش صنعت‏‏‏‏- نسبت به دوره مشابه سال 1400 معادل 8.3 درصد بود. بررسي عملکرد رشد شاخص مزبور به تفکيک رشته فعاليت‌هاي صنعتي (بر حسب کدهاي ISIC دو رقمي) نشان مي‌دهد که در نه‌ماهه سال 1401 از مجموع 24 گروه اصلي، 23 گروه (با ضريب اهميت 95.1 در‏صدي از شاخص کل) از رشد مثبت توليد برخوردار بوده‌‌اند؛ از جمله صنايعي که بيشترين سهم را در رشد محقق شده اين دوره داشته‌اند مي‌توان به “صنايع توليد وسايل نقليه موتوري، تريلر و نيم‌تريلر”، “صـنايع‌توليد فلزات اساسي” و “صـنايع ‌توليد مواد و محصولات شيميايي” اشاره نمود.

بررسی توليد ناخالص داخلي برحسب اقلام هزينه نهايي در نه‌ماهه سال 1401 نشان مي‌دهد، “هزينه‌هاي مصرف نهايي بخش خصوصي” و “تشکيل سرمايه ثابت ناخالص” به قيمت‌هاي ثابت سال 1395 از نرخ‌ رشد يکسان 7.7 درصدي نسبت به نه‌ماهه سال قبل برخوردار بوده‌اند. در اين دوره عملکرد “هزينه‌هاي مصرف نهايي بخش دولتي” نسبت به دوره مشابه سال 1400 کاهش 0.7 درصدي را تجربه نموده است. رشد محقق شده “تشکيل سرمايه ثابت ناخالص” در دوره مورد گزارش عمدتاً متاثر از رشد تشکيل سرمايه ثابت ناخالص در بخش “ماشين آلات” (معادل 19.7 درصد) بوده است. لازم به ذکر است که رشد تشکيل سرمايه ثابت ناخالص (به قیمت‌های ثابت سال 1395) در بخش “ماشين آلات” در فصول اول، دوم و سوم سال 1401 به ترتيب معادل 16.5، 12.6 و 28.3 درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل تحقق یافته است.