ترکیب دانش و اطلاعات با انقلاب دیجیتال از جمله ویژگی‌های عصر رسانه‌هاست و تسلط تکنولوژی‌های جدید ارتباطی موجب شده فضای رسانه‌ها دستخوش تغییر و تحولات جدی گردند و به سمت روزنامه نگاری سایبر و وب هدایت شوند.

به گزارش اقتصاد ملت ؛ بی‌تردید گسترش شیوه‌های جدید ارائه اطلاعات به مخاطبان، فراملی‌شدن جریان اطلاعات، تعاملی بودن، دسترسی نامحدود، عدم‌نیاز به شبکه توزیع، عدم‌محدودیت زمانی و مکانی از جمله ویژگی‌های قابل اعتنا در این عرصه است.

ویژگی‌هایی که تمایز زیادی برای این رسانه‌ها فراهم کرده است. از سویی سرعت بالا در تولید و انتشار اخبار، صرفه جویی در وقت، هزینه و نیروی انسانی ازدیگر مزایای رسانه‌های الکترونیک است که موجب برتری آنها شده وعرصه را برای خبرنگاران آنلاین فراهم کرده است. تمام این مزایا و راحت شدن نوشتن و نشر دادن در فضای مجازی باعث شده است تا امروز هرکس با یک موبایل و اینترنت صاحب  رسانه باشد.

جایی خواندم در دنیای امروز هرکس می تواند روزنامه خود را داشته باشد و به اطلاع رسانی به سبک خود بپردازد اما به عنوان کسی که سالهاست در عرصه خبرنگاری آنلاین فعالیت دارم معتقدم در عین حال این امر هوشمندی زیادی می‌طلبد. شاید عده‌ای از اصحاب رسانه معتقدند با ورود تلفن‌های هوشمند، روزنامه‌نگاری از حیطه حرفه‌ای وارد دنیای شهروندی شده و این امر توسعه شهروند خبرنگار را به همراه داشته است. گذشت زمان اما ثابت کرد که تنها تجربیات شهروندی نمی‌تواند جایگزین دیدگاه‌های اصحاب رسانه شود و تکنولوژی به‌عنوان فرصتی جدید، تنها بستر اطلاع‌رسانی را در میان اهل‌فن بسط می‌دهد .

پس باید بدانیم تنها داشتن رسانه کافی نیست و درک مهارتها و کسب دانش لازم برای خلق محتواهای مناسب و انتشار اخبار و رویدادها و در کل تبدیل شدن به یک خبرنگار آنلاین با هر سبکی امری ضروری است. به عقیده جاناتان دوب ناشر سایبر جورنالیست نت؛ «خبرنگار آنلاین باید به طور همزمان در سطوح مختلف فکر کند: کلمات، ایده ها، ساختار گزارش، طراحی، ابزارهای تعاملی، عکسها،قضاوتهای خبری و…» یک خبرنگار آنلاین می‌داند به محض این که محتوا به فضای وب ارسال می‌شود، هرکس از هرجای دنیا می‌تواند به آنها دسترسی داشته باشد و آنها را بخواند.

پس خیلی مهم است که در این بین به مخاطب توجه ویژه‌ای شود چرا که ارتباط با کاربران در روزنامه‌نگاری نوین نزدیک و بی‌واسطه است. در این راستا پابلو ج. بوچکوفسکی در کتاب «دیجیتالی کردن خبر، نوآوری در روزنامه‌های الکترونیک» می‌نویسد: «خبر الکترونیک به‌جای اینکه روزنامه‌نگارمحور باشد، کاربرمحور است و در محیط الکترونیک، کاربران، تأثیر مستقیم به‌مراتب بیشتری بر خبر دارند.»

ازاین رو شناسایی مخاطبان در فضای تعاملی که خبر در آن به اشتراک گذاشته می‌شود بسیار مهم است و خبرنگاران آنلاین باید به آن توجه کنند و آمادگی رویارویی با نظرات مخاطبان را داشته باشند. به نوعی می‌توان گفت اطلاع‌رسانی در این نوع روزنامه‌نگاری مانند شیوع ویروس کرونا تمام افراد جامعه را درگیر می‌کند چراکه تعامل کاربر و مخاطب در این نوع روزنامه‌نگاری به حداکثر می‌رسد.

از آنجا که جوامع مدرن، اطلاعات را از منابع گوناگون که رقیب یکدیگرند به‌دست می‌آورند، خبرنگاران عصر اطلاعات نیز باید تکنیک‌های نوین رقابت را که برخاسته ازتکنولوژی‌های نوین اطلاع رسانی است بیاموزند.

یک خبرنگار آنلاین در هر سه مرحله تهیه یک خبر که شامل جمع آوری، پردازش و عرضه است باید بتواند از فناوری‌های آنلاین بهره گیرد. خبرنگار این عرصه منابع خبری آنلاین را می‌شناسد و جست‌وجو در منابع آنلاین از مهارت های ضروری اوست. از جمله دیگر ویژگی‌هایی که یک خبرنگار آنلاین لازم دارد، تسلط به تایپ با رایانه یا گوشی تلفن همراه است طوری که به جای کاغذ و قلم از صفحه کلید برای نوشتن استفاده می‌کند، این امر که جز با تمرین زیاد میسر نیست؛ سرعت زیاد در امر اطلاع رسانی و حفظ ارزش تازگی خبر را میسر می‌کند.

اینکه خبرنگار بتواند هم‌زمان مطالب مهم یک رویداد را در ذهن خود گزینش و پس از به‌خاطر سپردن با شیوه‌های خبرنویسی آن را بر صفحه کیبورد یا گوشی خود جاری سازد مهارتی ویژه است که اگر چه ساده به نظر می‌آید بسیار مهم و کلیدی است. یک روزنامه‌نگار آنلاین باید بداند مطلب وب باید با یک نگاه خوانده و اسکن شود، نه آنکه مخاطب مجبور باشد مطلب را تا آخر بخواند.

لذا ضمن دارا بودن مهارت مختصر و ساده نویسی با مهارت شکستن متون به‌وسیله تیترها و علامت‌ها و برجسته کردن کلمات مهم باید بتواند اسکن کردن مطالب را برای کاربران آسان‌تر کند. یک متخصص روزنامه نگاری آنلاین باید بتواند تصمیم بگیرد که کدام رسانه بهتر یک مطلب را بیان می‌کند و فضایی را به عموم اختصاص دهد تا بتوانند عکس‌العمل نشان دهند، ارتباط برقرار کنند یا حتی در یک مطلب مشارکت کنند. او باید راه‌هایی را در نظر گیرد که مطلبش با مطالب، آرشیوها، منابع و با لینک‌های دیگر هم ارتباط داشته باشد.

ازاین رو اینکه بپذیریم تنها با داشتن یک گوشی همراه یا تبلت می‌‌توان خبرنگار آنلاین شد عقیده‌ای اشتباه است، شاید بتوان از این ابزار برای صرف اطلاع رسانی استفاده کرد اما خبرنگاری و روزنامه‌نگاری حتی به صورت آنلاین مهارتهای خاص خود را می‌طلبد که باید آن را ارتقا داد. لذا متخصصان این امر باید دانش خود را درحوزه فناوری‌های نوین به‌روز و اطلاعات خود را وسعت بخشند.

حضور در دوره‌های آموزشی، کارگاه‌های مختلف که امروز به‌واسطه گسترش این فضا در مراکز مختلف تشکیل می‌شود، ارتقای سطح مهارتهای مربوطه درفضای آنلاین و گسترش سطح سواد رسانه‌ای از جمله اصولی است که یک خبرنگار آنلاین باید به آنها بپردازد. بی‌تردید رشد پدیده خبرنگاری آنلاین در جهان و تاثیری که این موضوع بر عرصه رسانه و اطلاع‌رسانی داشته است جای بررسی و تامل بیشتری دارد که می‌تواند به رونق هرچه بهتر و بیشتر این پدیده در کشور نیز کمک کند

مهتاب سرخیل- کارشناس ارشد ارتباطات