امروزه استفاده از تکنولوژی در زندگی انسان دیگر یک انتخاب نیست، بلکه اجبار است. تلویزیون، اتومبیل، هواپیما، تلفن همراه، رایانه و … همه به اجزای جدایی ناپذیر زندگی تبدیل شده اند و نبود هر کدام از آنها می تواند اختلال جدی در امور روزمره ایجاد کند.

این تکنولوژی ها هر روز پیشرفته تر می شوند و در نتیجه امکانات تازه ای را در اختیار کاربران قرار می دهند. طبیعی است که این پیشرفت ها ناشی از نیاز کاربران به امکانات بیشتر است و در نتیجه با این احساس نیاز، سرعت، تنوع و ترکیب تکنولوژی های جدید نیز بیشتر و دقیق تر می شود.

صنعت بانکداری هم از این تغییر و تحولات بی نصیب نبوده است. سالها بود که مشتریان بانک ها برای انجام ساده ترین عملیات به شعب مراجعه می کردند و با انبوهی از اسکناس، کاغذهای اداری و صف های طویل مواجه می شدند. ارائه امضاهای متعدد، مدارک شناسایی و مراجعات مکرر به بخش های مختلف بانک، یک امر عادی بود و اگر کسی «کار بانکی» داشت، مجبور بود یک یا چند روز برای آن وقت صرف کند.

این تصاویر کم کم به خاطرات می پیوندند، چرا که بیش از 90 درصد تراکنش های بانکی تنها با چند کلیک یا فشردن دکمه ها از طریق رایانه، تلفن همراه و یا سامانه های بانکی انجام می شود. این روزها کمتر کسی برای انجام فعالیت های بانکی معمول به شعب مراجعه می کند، چون هیچ کس حاضر نیست برای یک انتقال وجه، پرداخت قبض و یا پرداخت اقساط تسهیلات زحمت رفتن به شعبه، نشستن در صف و یا خطر ابتلا به بیماری های واگیر مانند کرونا را به جان بخرد.

با این وجود هر روز امکانات تازه ای به خدمات غیرحضوری بانک ها افزوده می شود. تا چندی پیش کسی نمی توانست تصور کند بدون حضور در شعبه و مکالمه رو در رو با کارکنان بانک، امکان احراز هویت او وجود داشته باشد. ارائه چند قطعه عکس یا یک سری کپی از مدارک شناسایی، از الزامات انجام امور اداری بود، اما اکنون امکان «احراز هویت غیرحضوری» و «گواهی امضاء دیجیتال» با استفاده از تلفن همراه به سادگی فراهم شده است.

با همه این پیشرفت ها، آیا راه توسعه خدمات بانکی به پایان رسیده است؟ قطعاً این طور نیست، چرا که هنوز بخشی از خدمات بانکی به دلایل متعدد مانند ضعف زیرساخت ها، عدم امکان همسان سازی فرایندهای سازمانی و نیز عدم اطمینان ارائه دهندگان خدمات به پلتفرم های جدید، همچنان مستلزم حضور در محل است.

واقعیت این است که بسیاری از پیشرفت های تکنولوژیک نه از طریق خرید و ساخت محصولات جدید، بلکه تنها با تغییر نگرش ایجاد شده اند. اکنون که هم مشتریان، هم کارکنان و هم مدیران نظام بانکی به خدمات بانکداری الکترونیک اعتماد کرده اند، بهترین زمان برای توسعه این خدمات به سمت تحقق حداکثری بانکداری دیجیتال است.

بانک ملی ایران نیز که همواره در پیاده سازی خدمات «بانکداری الکترونیک» و «بانکداری دیجیتال» پیشتاز بوده و بسیاری از خدمات متنوع در این حوزه را به نظام بانکی معرفی کرده است، اکنون پس از راه اندازی سامانه های پرکاربردی مانند بام، بله، نشان پرداخت، ایوا (با امکان احراز هویت الکترونیک)، خودگردان و… به دنبال پیاده سازی سامانه های تازه ای است که یک گام فراتر از خدمات معمول را به مشتریان ارائه دهند.

این سامانه ها که در آینده نزدیک رونمایی خواهند شد، بانکداری دیجیتال را به معنای واقعی پیاده سازی کرده و پیشرفت های بزرگی را در این حوزه به نمایش خواهند گذاشت.

*محمد رضا حسین زاده، مدیرعامل بانک ملی ایران